یکی از معیارهای موفقیت در بازار کریپتو، آشنایی با مفاهیم و مبانی اولیه اکوسیستم کریپتو است. در این مقاله، دو مفهوم فناوری بلاکچین و ارز دیجیتال که دو رکن اساسی دنیای کریپتو محسوب میشوند، به طور کامل معرفی خواهند شد. علاوه بر بیان کاربردهای بلاکچین و ارز دیجیتال، مزایا و معایب و همچنین آینده آنها بررسی میشود. با ما همراه باشید.
بلاکچین چیست؟
بلاکچین به زبان ساده، مکانیزم پیشرفته پایگاهداده است که باعث تسهیل اشتراکگذاری شفاف اطلاعات در سراسر شبکه کسبوکار میشود. این فناوری اطلاعات را به شکل بلوک نگهداری میکند بهنحویکه تمامی بلوکها در قالب چین (زنجیره) به یکدیگر متصل میشوند.
ماهیت شبکه بلاکچین غیرمتمرکز است، یعنی دهها رایانه در یک شبکه غیرمتمرکز باقیمانده یا در سراسر شبکهای از رایانهها با نام لجر گسترده توزیع میشود.
اگر میخواهید بیشتر درباره اتصالات بلوک بدانید، باید توجه داشت که کلیه بلوکها ظرفیت نگهداری متفاوتی دارند؛ بنابراین هنگامی که بلوکها تکمیل و سپس بسته میشوند، به بلوک قبلی که کامل شده است، متصل میشود. هر بلوک با مهر زمانی دقیق به چین اضافه میشود.
بلاکچین چگونه کار میکند؟
در فناوری بلاکچین، هر تراکنش یا بخشی از دادهها بهعنوان بلوک نگهداری میشود. سپس این بلوک به زنجیره کنونی بلوکها برای ایجاد تصویری از کلیه فعالیتها با ترتیب زمانی وقوع، اضافه میشود. بلاکچین بهصورت یک فناوری شفاف و امن طراحی میشود، بنابراین هر بلوک نفوذناپذیر، تغییرناپذیر یا قابل مشاهده برای کلیه کاربران است. در این بخش، با اجزاء کلیدی بلاکچین که نقش معناداری در عملکرد این فناوری دارند، آشنا میشویم.
بلوکها
بلاکچین، زنجیرهای از بلوکها است. هر زمان که تراکنشی انجام میشود، دادهها به یک بلوک جدید تبدیل میشوند. این بلوک یک هش کریپتوگرافیک دارد که به جدیدترین بلوک متصل بر حسب ترتیب زمانی و بر اساس سابقهای از اطلاعات تراکنش، متصل میشود.
بلوکها با ترتیب زمانی متصل شده و قابلیت ثبت اطلاعات بلوک جدید را بر روی کلیه دستگاهها بهجای یک یا دو دستگاه در سراسر جهان دارند. این رویه باعث تضمین دقت، شفافیت و تثبیت سوابق و دادهها میشود.
ماینینگ
ماینینگ، فرایند بهروزرسانی بلاکچین با افزودن بلوکها و ایجاد کوینهای جدید است. ماینرها تراکنشها را اعتبارسنجی کرده و باید مسائل هش کریپتوگرافی را حل کنند. هنگامی که ماینرها تراکنش کاربران را راستیآزمایی میکنند، آنها میتوانند بلوک را به لجر بلاکچین اضافه کرده و سوابق را بهروز کنند. این نوع راستیآزمایی نیازمند توان محاسباتی سطح بالا و تجهیزات پیشرفته است.
کسانی که در حوزه ماینینگ فعالیت دارند، غالباً در این تجهیزات سرمایهگذاری کرده و بیتکوین یا سایر ارزهای دیجیتال را بهعنوان پاداش در ازای مشارکت در فرایند ماینینگ و اعتبارسنجی تراکنشها، دریافت میکنند.
گرهها
یک گره در فناوری بلاکچین، رایانهای است که نرمافزار بلاکچین را اجرا کرده و به بلاکچین دسترسی دارد. شبکه گرهها در بلاکچین، تمامی رایانههایی است که پایگاهداده را اجرا میکند. هر گره با آخرین نسخه بلاکچین بهروز میشود، بنابراین سابقهای غیرمتمرکز از کلیه تراکنشها وجود دارد.
کاربرد بلاکچین در کریپتو
در حال حاضر، معاملات کریپتو، رایجترین کاربرد فناوری بلاکچین محسوب میشوند. بیتکوین، اتریوم و سایر ارزهای دیجیتال مطرح، از بلاکچین برای پردازش و ثبت تراکنشها بهصورت امن استفاده میکنند.
این فناوری باعث شفافیت و حفاظت از اطلاعات مالی و هویت خریداران و فروشندگان ارزهای دیجیتال میشود. سایر کاربردهای بلاکچین فراتر از اکوسیستم کریپتو عبارتاند از:
پردازش پرداخت و تراکنشهای مالی
استفاده از بلاکچین در بخش امور مالی، باعث کارایی بیشتر تراکنشها میشود. این فناوری باعث تسهیل تراکنشهای بینالمللی و داخلی، کاهش کارمزدهای معاملات و افزایش شفافیت میشود. به طور مثال، شرکت ویزا از کارایی و ظرفیت فناوری بلاکچین برای استفاده کلیه کاربران از زمان پذیرش بلاکچین برای پرداختهای بینالمللی در سال 2017 استفاده میکند.
ثبت سوابق ملکی و تراکنشهای املاک
فناوری بلاکچین میتواند سوابق تراکنش املاک را بهصورت شفاف، در دسترس و امن ثبت کند. این قابلیت باعث دسترسی عمومی به سابقهای خدشهناپذیر از مالکیت ملک و دسترسی بسیار ساده به این سوابق میشود. در زمان فروش، راستیآزمایی و انتقال مالکیت با کارایی و سرعت بیشتری انجام میشود.
ثبت اطلاعات بیماران
ثبت نامطلوب اطلاعات بیماران در بیمارستان و عدم تأمین امنیت اطلاعات، باعث بروز مشکلاتی برای بیماران و مدیران بخش سلامت شده است. فناوری بلاکچین میتواند از دادههای بیماران بهخوبی محافظت کرده، شیوع بیماریها را ردیابی کرده و هابهای اطلاعات پزشکی در دسترس را ایجاد کند. بیماران و کارکنان بهجای ردیابی دادهها میتوانند به کلیه اطلاعات در یک پایگاهداده غیرمتمرکز دسترسی داشته باشند.
افزایش کارایی زنجیره تأمین
فناوری بلاکچین دو مزیت کلیدی در زنجیره تأمین شامل بهبود امنیت و ارتباط دادهها دارد. تولیدکنندگان، متصدیان حملونقل و مشتریان به تازهترین اطلاعات درباره فرایند ارسال کالا دسترسی دارند. این رویکرد علاوه بر افزایش آگاهی کلیه کاربران موجب بهبود همکاری بین اعضای زنجیره تأمین و کاهش خطاهای اجرایی میشود.
ردیابی سوابق رأیدهی
ماهیت نفوذناپذیر بلاکچین برای مسئولان رأیگیری که خواهان افزایش اعتماد عمومی در نتایج رأیگیری هستند، بسیار جذاب است. فناوری بلاکچین باعث گسترش شفافیت در نتایج رأیگیری و نگهداری کلیه آرا بهصورت کاملاً امن میشود. این عامل نهتنها باعث ثبت اطلاعات آرا بهصورت لحظهای میشود، بلکه احتمال جعل و کلاه برداری رأیدهندگان را کاهش میدهد، زیرا هر برگه رأی متناظر با یک ID است.
مزایای بلاکچین
بسیاری از صنایع از مزایای بلاکچین برای نگهداری، ثبت و تأمین امنیت دادههای خود بهمنظور دسترسی کاربران از سراسر جهان و افزایش حریم خصوصی استفاده میکنند. هر چند مزایا و معایب کاربردهای بلاکچین در شاخههای مختلف صنایع متفاوت هستند، مزایای مشترک این فناوری عبارتاند از:
|
گمنامی فناوری بلاکچین امکان ایجاد تراکنشها را بهصورت گمنام بدون امکان تشخیص هویت کاربران مهیا میکند. هر چند این سوابق بهصورت عمومی در دسترس هستند، هویت کاربران غالباً قابلشناسایی نیست. |
|
هزینه فناوری بلاکچین باعث کاهش هزینه تراکنشهای بینالمللی میشود. این موضوع شامل کاهش کارمزدهای تراکنش، کاهش نیاز به واسطه و قراردادهای هوشمند خودکار برای تسهیل تراکنشها است. |
|
غیرمتمرکز بودن ماهیت غیرمتمرکز بلاکچین به معنای ثابت ماندن سوابق در کشورها و مناطق جغرافیایی متفاوت است. این موضوع باعث کاهش تضادهای دادهها و تضمین دسترسی کارشناسان به اطلاعات یکسان میشود. |
|
افزایش حریم خصوصی بلاکچین دادهها را رمزنگاری کرده و از سیستمی استفاده میکند که باعث جلوگیری از نشت دادهها میشود. اعتبارسنجی کلید خصوصی برای محافظت از دادهها استفاده میشود، بنابراین مدیران شبکه صرفاً به اطلاعات کلی و نه اطلاعات خصوصی کاربران، دسترسی دارند. |
|
سوابق ثابت و خدشهناپذیر هر بلوک داده امضای رمزنگاری دارد که خدشهناپذیری اطلاعات را راستیآزمایی میکند. ازآنجاییکه اطلاعات بلاکچین در بین بسیاری از دستگاهها وجود دارند، رکورد دادهها برای همیشه پابرجا میماند. این مزیت باعث جلوگیری از بحثهای رایج درباره اعتبار سوابق میشود. |
|
امنیت بلاکچینها بهصورت متمرکز نگهداری نمیشوند، بنابراین هکرها توانایی اختلال یا آسیب رساندن به دادهها را ندارند. بلاکچین به طور پیوسته در گرهها در سراسر جهان بهروزرسانی شده و سابقه ثابت از دادهها و تراکنشها را ارائه میکند. |
ارز دیجیتال چیست؟
ارز دیجیتال یک سیستم پرداخت دیجیتال است که هیچ اتکایی به نهادهای متمرکز مانند بانکها برای راستیآزمایی تراکنشها ندارد. این سیستم پایاپای امکان ارسال و دریافت پرداختها را برای کلیه کاربران از سراسر جهان مهیا میکند. هنگام انتقال سرمایه کریپتویی، تراکنشها در یک لجر عمومی ثبت میشوند. ارز دیجیتال در ولتهای کریپتویی نگهداری میشود.
نام کریپتوکارنسی به دلیل استفاده از رمزنگاری برای راستیآزمایی تراکنشها است. در واقع از کدنویسی پیشرفته برای نگهداری و انتقال دادههای ارزهای دیجیتال بین ولتها و به لجرهای عمومی استفاده میشود. هدف رمزنگاری امنیت و حفاظت از سرمایه کاربران است.
نخستین ارز دیجیتال، بیتکوین است که در سال 2009 عرضه شده و همچنان بهترین ارز دیجیتال از نظر ارزش بازار محسوب میشود. پس از بیتکوین، سایر ارز های دیجیتال مانند اتریوم، دوج کوین، XRP و بسیاری از کوین ها و توکن های اکوسیستم کریپتو با کاربردهای متنوع عرضه شدند.
مزایای ارز دیجیتال
مهمترین مزایای ارز دیجیتال که موردتوجه بسیاری از سرمایهگذاران، معاملهگران، تاجران و کاربران حوزه فناوری قرار گرفتهاند، عبارتاند از:
|
سرعت تراکنش اگر قصد ارسال پول از یک کشور به کشور دیگر را دارید، راه زیادی برای ارسال پول یا دارایی از یک حساب به حساب دیگر سریعتر از ارزهای دیجیتال ندارید. بسیاری از تراکنشهای متداول توسط مؤسسات مالی طی سه تا پنج روز انجام میشوند. انتقال اینترنتی طی 24 ساعت و تسویه معاملات سهام طی سه روز انجام میشوند. اما یکی از مزایای تراکنشهای ارز دیجیتال، امکان انجام آن طی چند دقیقه است. هنگامی که بلوک تراکنش شما در شبکه تأیید میشود، تراکنش به طور کامل تسویه شده و سرمایه قابل استفاده است. |
|
هزینههای تراکنش هزینه تراکنش یک ارز دیجیتال در مقایسه با سایر سرویسهای مالی نسبتاً کم است. البته باید دانست که افزایش تقاضا در بلاکچین باعث افزایش هزینههای تراکنش میشود. بااینحال، میانگین کارمزد تراکنشها کمتر از کارمزدهای انتقال بانکی است. |
|
قابلیت دسترسی همه کاربران میتوانند از ارزهای دیجیتال استفاده کنند. صرفاً به رایانه یا یک موبایل هوشمند و اتصال اینترنتی نیاز است. فرایند ثبتنام یک ولت ارز دیجیتال در مقایسه با باز کردن حساب در یک مؤسسه مالی متداول، بسیار سریعتر است. |
|
افزایش امنیت یکی از بزرگترین مزایای ارزهای دیجیتال افزایش امنیت تراکنشها است. ارتقای معیارهای امنیتی نقش معناداری در حفظ سرمایه ارزهای دیجیتال و ایجاد اعتماد در اکوسیستم مالی غیرمتمرکز ایفا میکند. مهمترین معیارهای امنیتی ارزهای دیجیتال شامل ولتهای چند امضایی، ولتهای سختافزاری، مدیریت امن کلیدها، احراز هویت دوعاملی (2FA)، حسابرسی منظم امنیتی و نگهداری غیرمتمرکز هستند. |
تفاوتهای بلاکچین و ارز دیجیتال
| بلاکچین | ارز دیجیتال | |
| هدف | هدف اصلی بلاکچین، ارائه یک زیرساخت قابلاعتماد برای نگهداری و اشتراکگذاری اطلاعات بهصورت امن و شفاف است. | ارز دیجیتال یک پول مجازی دیجیتال است که از تکنیکهای رمزنگاری برای تراکنشهای مالی امن استفاده میکند. |
| کاربردها | امکان استفاده از فناوری بلاکچین در صنایع مختلف شامل امور مالی، مدیریت زنجیره تأمین، سلامت و بسیاری از شاخههای صنعتی دیگر برای تسهیل فرایندها، ارتقای شفافیت و بهبود امنیت دادهها وجود دارد. | ارزهای دیجیتال اساساً بهعنوان ابزار مبادله، منبع ارزش و یک واحد در اقتصاد دیجیتال استفاده شده و کاربردهای زیادی در امور مالی غیرمتمرکز (DeFi)، مبادلات بینالمللی و پرداختهای خرد دارد. |
| ارزش پولی | بدون ارزش پولی | ارز دیجیتال، ارزش پولی داشته و امکان استفاده از آن برای مبادله پول واقعی، ترید و خرید کالاها وجود دارد. |
| شفافیت | بسیار شفاف بهنحویکه کلیه کاربران در نقاط جغرافیایی متفاوت میتوانند اطلاعات یکسانی را بدون تغییر مشاهده کنند. | امکان استفاده بهصورت گمنام وجود دارد |
آینده ارزهای دیجیتال و بلاکچین
یکی از پیشرفتهای مهم در حوزه بلاکچین و ارز دیجیتال، افزایش گسترده کاربرد امور مالی غیرمتمرکز (DeFi) است. DeFi روش تازهای برای دسترسی به سرویسهای مالی غیروابسته به بانکها یا مؤسسات مالی محسوب میشود.
کاربران با این فناوری میتوانند بدون نیاز به واسطه وام گرفته، وام داده و معامله کنند؛ بنابراین تراکنشهای مالی دسترسی و صرفه اقتصادی بیشتری خواهند داشت.
با گذشت زمان، دولتها و کسبوکارهای سراسر جهان به دنبال پذیرش فناوری بلاکچین و حتی تبدیل شدن ارزهای دیجیتال به جریان اصلی اقتصاد هستند.
بسیاری از کشورها از بلاکچین برای شفافیت و امنیت هر چه بیشتر سرویسهای دولتی بهره برده و کسبوکارها نیز از این فناوری بهمنظور تسهیل مدیریت زنجیره تأمین و کاهش هزینهها استفاده خواهند کرد.
