یکی از پرکاربردترین الگوهای مورد استفاده توسط تریدرها در تحلیل تکنیکال، الگوی سر و شانه است. این الگو کارایی زیادی در نشان دادن تغییر روند در بازار داشته و به تریدرها برای پیشبینی فاز بعدی روند کمک میکند. آشنایی و چگونگی شناسایی این الگو باعث ارتقای مهارتهای تصمیمگیری تریدر شده و او میتواند حرکات بازار را با دقت بیشتری پیشبینی کند. در این مقاله علاوه بر الگوی سر و شانه با الگوی سروشانه معکوس نیز آشنا میشویم تا شما بتوانید چه در بازار صعودی و چه در بازار نزولی، از هر یک از این الگوها به بهترین نحو استفاده کنید. با ما همراه باشید.
الگوی سر و شانه چیست؟
الگوی سر و شانه شامل سه قله (سقف) است: شانه چپ، سر و شانه راست. شانه چپ پس از یک روند صعودی بزرگ تشکیل شده و پس از آن شاهد کاهش قیمت هستیم. سر هنگامی ایجاد میشود که قیمت به قله بالاتری میرسد اما مجدداً افت میکند.
در نهایت، شانه راست زمانی ایجاد میشود که قیمت افزایش مییابد، اما نمیتواند به ارتفاع سر برسد و در نتیجه دوباره نزول میکند. در نهایت خط روندی که کفهای دو شانه را به یکدیگر متصل میکند، خط گردن نامیده میشود. این خط، یکی از مهمترین ویژگیهای این الگو محسوب میشود و شکست آن، به معنای ورود به پوزیشن معاملاتی است.
نحوه تشکیل الگوی سر و شانه
الگوی سر و شانه بیش از یک الگوی معمول تکنیکال است، این الگو نشاندهنده روانشناسی مشارکتکنندگان بازار و رفتار سهامداران است.
الگوی سر و شانه زمانی تشکیل میشود که میتوان نشانههای ضعف یک روند صعودی قدرتمند را مشاهده کرد. درحالیکه روند از شانه چپ به سر مطلوب به نظر میرسد، ادامه روند از شانه چپ به سر، غالباً ضعیفتر بوده و قیمت مطابق انتظار و همانند روند اولیه پیش نمیرود.
بااینحال، اولین علائم جدی تضعیف روند در زمان تشکیل شانه راست پایینتر از سر، مشاهده میشود. سقف پایینتر، علامت هشداردهنده مهمی برای کلیه تریدرهایی که نگاه صعودی به بازار دارند، محسوب میشود. علاوه براین، افت قیمت از سر به خط گردن نیز نیازمند تحلیل دقیق است. افت قیمت از سر به خط گردن، یک واکنش قدرتمند نزولی است که بسیار پرقدرتتر از امواج اصلاحی نزولی قبل در طی روند صعودی است.
الگوی سروشانه معکوس چیست؟
الگوی سر و شانه معکوس، الگویی است که بازگشت احتمالی روند به روند صعودی را نشان میدهد. این الگو سه کف دارد که کف میانی (سر)، پایینترین و دو کف جانبی (شانهها) بلندتر از سر و در ارتفاع تقریباً برابر نسبت به یکدیگر، هستند. این الگو نشان میدهد که روند نزولی در انتهای خود قرار دارد و بازگشت روند صعودی، نزدیک است.
الگوی سر و شانه معکوس، عکس الگوی سروشانه است. هر دو الگو جزو رایجترین و محبوبترین الگوهای تکنیکال است که توسط تریدرها به دلیل سیگنالهای مشخص و تشخیص بازگشت روند، استفاده میشوند. هر چند که الگوی سروشانه یک الگوی بازگشتی نزولی محسوب شده و پایان روند صعودی را نشان میدهد، الگوی سروشانه معکوس، بازگشت صعودی روند قیمت را به تریدرها اعلام میکند و اتمام روند نزولی را نشان میدهد.
معامله با الگوی سروشانه
نکته کلیدی برای معامله با الگوی سر و شانه، شناسایی نقاط ورود مناسب، تعیین سطوح حد ضرر و تعیین حد سود است.
نقطه ورود
رایجترین رویکرد، شروع معامله در زمانی است که قیمت خط گردن را بشکند. این موضوع در الگوی سر و شانه استاندارد به معنای ورود به پوزیشن شورت در زمان افت قیمت پایینتر از خط گردن است.
همچنین بسیاری از تریدر ها منتظر میمانند تا شاهد ریتست خط گردن از پایین پیش از ورود به پوزیشن شورت باشند. غالباً، پرایس اکشن پس از شکست خط گردن، پرنوسان بوده و زمان تغییر فاز بازار به فاز بعد، چندان پیشبینیپذیر نیست؛ بنابراین، توصیه میشود تا زمان مشاهده ریتست صبر کنید و سپس وارد معامله شوید.
حد ضرر
تعیین حد ضرر برای مدیریت ریسک، بسیار ضروری است. عموماً حد ضرر بالاتر از شانه راست در یک الگوی استاندارد یا پایینتر از شانه راست در الگوی معکوس قرار داده میشود.
از طرفی بسیاری از تریدرهای ریسکپذیر ترجیح میدهند تا حد ضرر خود را بالاتر از خط گردن قرار دهند. بااینحال، این روش آسیبپذیری بیشتری در برابر نوسانات قیمت دارد.
ادامه روند با الگوی سروشانه
هر چند الگوی سر و شانه عموماً برای نشان دادن بازگشت روند شناخته میشود، اما میتوان از آن در شرایطی خاص، بهعنوان یک الگوی ادامهدهنده استفاده کرد.
در این حالت، الگو در یک روند صعودی و بزرگتر تشکیل شده و رنج شدن موقت قیمت را نشان میدهد. حرکت قیمت از شانه چپ به سر، شبیه بازگشت به قسمت نزولی است. بااینحال، هنگامی که قیمت کف بالاتری را از سر به شانه راست میسازد، ساختار روند صعودی مجدداً قابلمشاهده است.
شکست بالاتر از خط گردن، ادامه روند صعودی را نشان میدهد. این رویکرد به تریدرها اجازه میدهد تا از توقفهای موقت در روند استفاده کرده و از ادامه روند بهره ببرند.
مثال درباره الگوی سروشانه
در این قسمت دو مثال از الگوی سر و شانه را بررسی میکنیم تا نحوه عملکرد آن را در بازارهای واقعی بررسی کنیم.
در این مثال، میتوانیم تشکیل الگوی سر و شانه را در چارت یک ساعتی EUR/USD پس از یک روند صعودی پرقدرت مشاهده کنیم. کندل سبز بزرگ نشاندهنده مومنتوم صعودی نهایی است که به 1.0910 میرسد. سپس میتوان شاهد پولبک به خط گردن در 1.0860 و سپس تشکیل قله جدید بالاتر از 1.0920 بود.
پس از تشکیل کف دوم، شانه دوم پیش از شکست بزرگ خط گردن و تشکیل روند صعودی، در ارتفاع مساوی با شانه اول ایجاد میشود. میتوان با مقادیر زیر، از این تریدر استفاده کرد:
| قیمت ورود | 1.0860 |
| حد ضرر | 1.0900 |
| لیمیت اردر | 1.0800 |
| حد سود | 60 نقطه |
| نسبت ریسک به ریوارد | 2:3 |
در چارت بالا که چارت روزانه شرکت اسکورت است، میتوان شاهد تشکیل الگوی سر و شانه بود. پس از شکست خط گردن، قیمت با فشار فروش سنگینی مواجه شده و به هدف الگو (خط آبی) با یک کندل بزرگ نزولی، رسیده است. همچنین شکست خط گردن با حجم بالایی انجام شده که علامت دیگری بر تأیید ضعف است.
سخن آخر
الگوی سر و شانه ، یکی از الگوهای بازگشتی نزولی است که توسط تریدرها برای شناسایی روند نزولی جدید و ورود به پوزیشن شورت در زمانی که قیمت خط گردن را بشکند، استفاده میشود. البته باید دانست که این الگو میتواند سیگنالهای اشتباه و نقاط شکست کاذبی را همانند سایر الگوهای تحلیل تکنیکال ارائه کند و به همین دلیل، حتماً توصیه میشود از اندیکاتورهای معتبر برای اطمینان بیشتر استفاده کنید.
سوالات متداول
الگوی سر و شانه چه مزایایی دارد؟
از مهم ترین مزایای این الگو، می توان به شناسایی ساده آن توسط تریدرها، تعیین دقیق میزان نسبت ریسک به ریوارد و حد سود و حد ضرر، شناسایی روند آتی بازار و قابلیت استفاده در کلیه بازارهای مالی و تایم فریم های زمانی اشاره کرد.
الگوی سر و شانه نشان دهنده چیست؟
الگوی سروشانه نشان دهنده بازگشت روند صعودی به نزولی و هشدار به تریدرها نسبت به اتمام روند صعودی است. سرمایه گذاران، این الگو را یکی از معتبرترین الگوهای بازگشت روند تلقی می کنند.
خط گردن در الگوی سر و شانه نشانه چیست؟
خط گردن در الگوی سروشانه، کف های شانه ها را به هم متصل می کند. این خط اهمیت بسیار زیادی در این الگو دارد به نحوی که بسته شدن کندل پایین تر از آن، موید سیگنال بازگشتی و حضور گسترده فروشندگان در بازار و آغاز ترید شورت است.
آیا هر دو الگوی سروشانه و سر و شانه معکوس نزولی هستند؟
خیر الگوی سر و شانه، یک الگوی بازگشتی نزولی و الگوی سروشانه معکوس، یک الگوی بازگشتی صعودی است.
