سرمایه گذاری در بیت کوین یا اتریوم؟

بدون تردید بیت کوین (BTC) و اتریوم (ETH) دو ارز دیجیتال برتر بازار کریپتو هستند که نقش بسیار مهمی در توسعه صنعت کریپتو ایفا کرده‌اند. بیت کوین، پیشتاز بازار کریپتو است که غالباً از آن با نام طلای دیجیتال نام برده می‌شود. از طرفی، اتریوم یک پلتفرم رایانشی غیر متمرکز است که تحول بسیار بزرگی را در صنایع گوناگون رقم زده است. در این مقاله، این دو ارز دیجیتال را به طور کامل بررسی شده و برتری هر یک از آنها به‌ منظور سرمایه گذاری بیان خواهد شد.

بیت کوین چیست؟

بیت کوین، یک ارز دیجیتال غیر متمرکز پایاپای و اولین ارز دیجیتال در جهان است که در سال 2009 عرضه شد. کاربران می‌ توانند از بیت کوین برای تراکنش با یکدیگر بدون نیاز به یک واسط یا مؤسسات و نهاد های مالی، استفاده کنند. این قابلیت از طریق فناوری تحول‌ آفرین بلاک‌ چین میسر شده است. این شکل جدید پول، کاملاً بدون سانسور، بدون نیاز به مجوز و کاملاً مقاوم در برابر دست‌ کاری است. البته در حال حاضر، بسیاری از مؤسسات مالی از بیت کوین در قالب عرضه ETF بیت کوین حمایت می‌کنند.

یکی از ویژگی‌های مهم بیت کوین، فناوری بلاک‌ چین است که قابلیت ردیابی تراکنش‌ ها مشابه عملکرد بانک‌ ها را دارند. یکی از ویژگی‌ های متمایز بلاک‌ چین بیت کوین نسبت به دفتر کل بانک‌ ها، غیر متمرکز بودن آن است به‌ نحوی‌ که کلیه کاربران می‌ توانند تراکنش‌ ها را مشاهده کرده و هیچ نهادی قابلیت کنترل آن را ندارد.

بیت کوین با استفاده از فرایندی به نام ماینینگ با بهره‌ گیری از توان رایانشی جهت حل مسائل پیچیده کریپتوگرافی در شبکه بیت کوین، ایجاد می‌شود. زمانی که بلوک جدیدی ماین می‌شود، بیت‌ کوین‌ های جدید استخراج شده و ماینر ها به‌ازای مشارکت خود در راستی‌ آزمایی تراکنش‌ ها، پاداش دریافت می‌کنند.

اتریوم چیست؟

اتریوم، بزرگ‌ ترین شبکه بلاک‌ چین عمومی است که راهکار های متعدد و نوآورانه‌ای مانند قرارداد های هوشمند، برنامه‌ های غیرمتمرکز (DAppها) و سایر راهکار های غیر متمرکز را برای صنعت کریپتو معرفی کرده است. این ارز دیجیتال توسط ویتالیک بوترین در سال 2015 به‌ عنوان تعمیم فناوری بلاک‌ چین بیت کوین معرفی شد.

توکن بومی اتریوم، اتر (ETH) نام دارد که برای تسهیل تراکنش‌ ها و تأمین توان شبکه استفاده می‌شود. اتریوم دومین ارز دیجیتال بازار کریپتو از نظر ارزش بازار پس از بیت کوین محسوب می‌ شود. بلاک‌ چین اتریوم امکان ساخت و استفاده از قرارداد های هوشمند را برای توسعه‌ دهندگان فراهم می‌ کند. قرارداد های هوشمند قراردادهای خود گردانی هستند که بند های توافق بین خریدار و فروشنده به طور مستقیم با کد نوشته می شوند. این قراردادها امکان خودکارسازی فرایند ها و کاهش هزینه‌ ها را میسر کرده و نیازی به واسط برای صنایع مختلف نیست.

اتریوم امکان ایجاد توکن‌ ها و سایر دارایی‌ های دیجیتال را که برای توسعه اکوسیستم امور مالی غیرمتمرکز (DeFi) و ایجاد توکن‌ های غیر قابل‌ تعویض (NFTها) ضروری هستند، ممکن می‌ سازد. به‌ طورکلی، اتریوم یک پلتفرم نوآورانه است که باعث ارتقای قابلیت فناوری بلاک‌ چین فراتر از تراکنش‌ های مالی متداول شده و فرصت لازم برای برنامه‌ های غیر متمرکز و کاربرد های جدید را مهیا ساخته است.

تفاوت‌ های بیت کوین و اتریوم

مهم‌ ترین تفاوت‌ های بیت کوین و اتریوم عبارت‌ اند از:

مکانیزم اثبات کار در برابر اثبات سهام

بیت کوین و اتریوم از بلاک‌ چین به‌ عنوان لجر برای راستی‌ آزمایی و تأمین امنیت تراکنش‌ ها استفاده می‌کنند. بلاک‌ چین‌ ها به‌ منظور ارتقای دقت و امنیت تراکنش‌ ها، از الگوریتم اجماع استفاده کرده که به کلیه گره‌ ها در شناخت اضافه شدن تراکنش جدید به لجر، کمک می‌کند. اتریوم مانند بیت کوین تا سال 2022 از الگوریتم اجماع اثبات کار (PoW) استفاده می‌ کرد، اما مکانیزم خود را از سال 2022 تغییر داد.

از آنجایی‌ که اتریوم در هر روز برای برنامه‌ های مختلف استفاده می‌ شود، می‌ توان انتظار به‌ روزرسانی لجر آن را بیش از بیت کوین داشت. داده‌ های وب‌ سایت استاتیستا نشان می‌ دهند که اتریوم حدود یک میلیون تراکنش را در روز تا انتهای اوت 2023 پردازش می‌ کرد. این آمار به‌ مراتب بیشتر از شبکه بیت کوین است که در مجموع، 550000 تراکنش را در کل ماه اوت آن سال، پردازش کرد.

اتریوم در سال 2022، شروع به استفاده از مکانیزم اجماع سهام (PoS) با ارتقای مرج (Merge) کرد. در مکانیزم PoS، گروهی از ولیدیتور های مشارکت کننده به طور تصادفی به‌ منظور راستی‌ آزمایی تراکنش‌ ها و تایید آنها با رسیدن به اجتماع (فرآیند استیکینگ) انتخاب می شوند. سیستم PoS سریع تر از PoW بوده و توان رایانشی به‌مراتب کمتری نیاز دارد.

ماینینگ بیت کوین در برابر استیکینگ اتریوم

مدل الگوریتم اجماع در بیت کوین و اتریوم در قالب ماینینگ و استیکینگ به‌ منظور تشویق مشارکت‌ کنندگان و ارتقای امنیت شبکه انجام می‌شود. می‌ توان تفاوت‌ های قابل‌ توجهی را بین ماینرهای بیت کوین و استیکر های اتریوم مشاهده کرد. در مکانیزم اجماع کار، ماینرها برای حل یک مسئله ریاضی رقابت کرده و اولین ماینری که مسئله را حل کند، پاداش دریافت می‌ کند. باتوجه‌به ماهیت رقابتی PoWها، بسیاری از ماینر ها شامل سازمان‌ های بزرگی هستند که از سخت‌ افزارهای ویژه و پرقدرت برای حل معادله استفاده می‌کنند؛ این سازمان‌ ها با نام فارم یا مزرعه ماینینگ شناخته می شوند.

علاوه براین، رویداد هاوینگ نقش مهمی در ماینینگ ایفا می‌کند. طی هر چهار سال، بیت کوین، نیمی از پاداش ماینینگ را کاهش می‌ دهد و این بیت‌ کوین‌ ها به تعداد کوین‌ های درگردش اضافه می شوند. ازاین‌ رو، بسیاری از ماینرها تمایلی به ماین کردن بیت کوین به دلیل هزینه بالای انرژی و گران بودن ماینرها ندارند.

در استیکینگ، استیکرها به طور تصادفی انتخاب شده و با یکدیگر برای حل مسئله رقابت نمی‌ کنند و در نتیجه، توان رایانشی کمتری صرف می‌شود. استیکرها برای افزایش شانس انتخاب شدن، باید حداقل 32 اتریوم را در زمان فعال بودن گره خود، استیک کنند. در طی استیکینگ، آنها نمی‌ توانند به این کوین‌ها برای مدت‌ زمان مشخص حتی در صورت افت قیمت ETH، دسترسی داشته باشند.

زمان تراکنش و کارمزد

کارمزد تراکنش‌ های بیت کوین مرتبط با میزان داده‌ ها در یک تراکنش است. در زمانی که تقاضای زیادی برای فضای بلوک وجود دارد (میزان تراکنش‌ هایی که امکان پردازش آنها در یک‌زمان مشخص میسر است)، کارمزدها افزایش می‌ یابد. به‌ طورکلی، کارمزد تراکنش‌ ها تقریباً ثابت است، اما به‌تازگی با افزایش شهرت بیت کوین، کارمزد تراکنش‌ های این ارز دیجیتال نیز افزایش یافته است. همچنین زمان تکمیل تراکنش از 10 دقیقه (زمان لازم برای اضافه کردن یک بلوک به بلاک‌ چین بیت کوین) تا یک ساعت بر حسب تقاضا، متفاوت است.

کارمزد تراکنش‌ های اتریوم با نام قیمت گس شناخته می‌ شود و نوسان آن بیشتر از بیت کوین است. قیمت گس به طور مستقیم وابسته به توان رایانشی لازم برای تکمیل یک تراکنش است و امکان افزایش آن باتوجه‌ به فعالیت شبکه وجود دارد. کاربران اتریوم می‌ توانند تراکنش را با سرعت بیشتر و با کارمزد بالاتر، تکمیل کنند. به‌طورکلی، کاربران باید حداقل گس فی را به‌عنوان مقدار کارمزد پایه پرداخت کنند.

حتی بدون توجه به اولویت، زمان تکمیل تراکنش اتریوم عموماً کمتر از بیت کوین است. به‌طور کلی، 10 تا 15 ثانیه زمان برای اضافه شدن یک بلوک به بلاک‌ چین اتریوم لازم است و طی چند دقیقه، تراکنش تکمیل می‌ شود. بااین‌حال، این زمان در زمان شلوغی و تقاضای زیاد در شبکه، به شدت افزایش می‌یابد.

مقایسه امنیت بین بیت کوین و اتریوم

هر چند بیت کوین و اتریوم امنیت بسیار بالایی با بهره‌ گیری از فناوری بلاک‌ چین و رمزنگاری دارند، اما رویکرد های آنها برای تأمین امنیت متفاوت است. سیستم PoW بیت کوین از حملات، به دلیل لزوم استفاده از توان و انرژی بسیار بالا جلوگیری می‌ کند. استفاده از توان و منابع رایانشی کافی برای انجام حمله %51 به گره‌های موجود بیت کوین بسیار دشوار است.

سیستم PoS اتریوم، مانع مشابهی را برای مهاجمان ایجاد می‌ کند اما از طرفی کاربران باید هزینه قابل توجهی را برای حضور در استیکینگ پرداخت کنند. در واقع، مشارکت‌ کنندگان باید ETH خود را در بلاک‌ چین استیک کنند که پرهزینه و پرریسک است و مکانیزم‌هایی برای حذف عوامل مخرب و جریمه کردن آنها وجود دارد. در واقع، ممکن است آنها کل ETH استیک شده بدون آنکه خطری برای سیستم ایجاد کنند، از دست بدهند.

برنامه‌ های مقیاس‌ پذیری در آینده

بیت کوین متمرکز بر بهبود مقیاس‌ پذیری و کارایی از طریق راهکارهای آفچین و بهبود پروتکل بدون ایجاد مشکل برای اصول کلی امنیت و غیرمتمرکز شدن است. از طرفی اتریوم 2.0، پیشرفت بسیار مهمی در حل مسائل مقیاس‌پذیری و ثبات محسوب می‌شود. معرفی شاردینگ همراه با گذار به PoS، باعث کاهش تراکم، کاهش کارمزد تراکنش‌ ها و کاهش مصرف انرژی شده و مقیاس‌ پذیری و کارایی این شبکه برای طیف گسترده‌ای از برنامه‌ها افزایش می‌ یابد.

این تفاوت‌ های معنادار نشان‌ دهنده رویکرد های متفاوت اتریوم و بیت کوین نسبت به استفاده از فناوری بلاک‌ چین است. بیت کوین همچنان به دنبال ایفای نقش خود به‌ عنوان طلای دیجیتال و یک ارز دیجیتال امن و غیرمتمرکز است، درحالی‌که اتریوم به دنبال توسعه یک پلتفرم غیرمتمرکز و جهانی برای قراردادها و برنامه‌ها و افزایش مقیاس‌پذیری و کارایی با ارتقای اتریوم 2.0 است.

عملکرد بیت کوین و اتریوم در بازار

بیت کوین از زمان پیدایش خود، رشد چشمگیری را با ثبت ATHهای (بیشترین قیمت تاریخی) جدید تجربه کرده است. قیمت این ارز دیجیتال تا پایان 2013 تقریباً ناچیز بود و سپس اولین موج صعودی این ارز دیجیتال آغاز شد. بزرگ‌ ترین موج صعودی بیت کوین در اواخر 2017 با رسیدن قیمت بیت کوین به 20 هزار دلار ایجاد شد و سپس این دارایی کریپتویی، کاهش قیمت شدیدی را تجربه کرد. در سال‌های بعد، نوسان‌ های بیشتری در قیمت این ارز دیجیتال مشاهده شد و در نهایت قیمت آن در سال 2021، به 69 هزار دلار و در اواخر سال 2024، به 108 هزار دلار رسید.

اتریوم در سال 2015 عرضه شد و نوسان قیمت شدیدی را مشابه بیت کوین تجربه کرده است. اولین موج صعودی اتریوم در سال 2017 همزمان با افزایش معناداری ارزش بازار کریپتو ایجاد شد و قیمت این ارز دیجیتال در اوایل سال 2018، 1400 دلار شد. قیمت اتریوم مشابه بیت کوین، حرکات بزرگی را تجربه کرد و در سال 2020و 2021 به شدت رشد کرد و به سقف تاریخی 4000 دلار تحت تاثیر پذیرش گسترده و توسعه بخش DeFi رسید.

جامعه و اکوسیستم توسعه‌ دهندگان

بیت کوین و اتریوم جوامع پویا و بسیار گسترده‌ای دارند و در اکوسیستم آنها، توسعه‌ دهندگان، کارآفرینان و علاقه‌ مندان صنعت کریپتو حضور دارند. ماهیت متن‌ باز این پروژه‌ها از مشارکت و همکاری گسترده جامعه هواداران پشتیبانی کرده و منجر به نوآوری و بهبود مستمر می‌شود.

جامعه توسعه‌ دهنده اکوسیستم بیت کوین متمرکز بر ارتقای امنیت، مقیاس‌ پذیری و حریم خصوصی بیت کوین است. برنامه‌ هایی مانند شبکه لایتنینگ با هدف بهبود سرعت تراکنش و کاهش هزینه‌ ها و ارتقای کارایی بیت کوین به‌عنوان یک ارز دیجیتال درحال‌ توسعه هستند. جامعه اتریوم متمرکز بر توسعه برنامه‌ های غیرمتمرکز است. این اکوسیستم مملو از توسعه‌دهندگانی است که از پلتفرم اتریوم برای ساخت برنامه‌ های غیرمتمرکز، بازی و سازمان‌های خودگردان غیرمتمرکز (DAOها) بهره برده‌اند.

سرمایه گذاری در بیت کوین و اتریوم

بیت کوین ارزشمند ترین ارز دیجیتال بازار کریپتو است و بسیاری از سرمایه‌گذاران خرد و شرکت‌های بزرگ به دنبال سرمایه گذاری در بیت کوین به‌عنوان پوشش در برابر عدم ثبات اقتصادی هستند. از طرفی اتریوم، با کارایی و نقش معنادار در فضا های DeFi و NFT، فرصت سرمایه گذاری متمایزی را با تمرکز بر فناوری غیرمتمرکز مهیا می‌کند.

بسیاری از کارشناسان و متخصصان بازار کریپتو، خوش‌بینی زیادی نسبت به افزایش قیمت بیت کوین و اتریوم در طی سال 2025 و در سال‌های بعد دارند. این افزایش قیمت تحت‌تأثیر پیشرفت‌های فناوری، تغییرات قانون‌گذاری و پذیرش گسترده بازار قرار دارد.

برای سرمایه گذاری در بیت کوین یا اتریوم، باید به معیارهای متفاوتی توجه کرد. به طور مثال، رشد قیمت آلت‌کوین‌ها از جمله اتریوم در مقاطع زمانی مشخص، بیشتر از بیت کوین است. اما ارزش بازار بیت کوین با فاصله از اتریوم و سایر ارزهای دیجیتال بیشتر است. بنابراین سرمایه گذاری در بیت کوین یا اتریوم بستگی به چشم‌انداز سرمایه گذاری معامله‌گران و سرمایه‌گذاران، ریسک‌پذیری و دیدگاه سرمایه گذاری آنها دارد.