آیا تابهحال به دنبال تعیین میزان سود که میخواهید در ازای معامله یک دارایی در بازارهای مالی مختلف به دست آوردید، بودهاید؟ یا قصد تعیین میزان ضرر احتمالی از معامله یک دارایی را داشتهاید؟ نسبت ریسک به ریوارد، بهترین ابزار برای کمک به شماست. این نسبت جزو مهمترین ابزارهای تمامی معاملهگران در بازارهای مالی برای ورود به یک پوزیشن معاملاتی محسوب میشود. در این مقاله قصد داریم با این نسبت و نحوه محاسبه آن، با ارائه مثالهای کاربردی بیشتر آشنا شویم. همراه ما باشید.
- 1. نسبت ریسک به ریوارد چیست؟
- 2. انواع حالتهای ریسکپذیری تریدرها
- 3. ریسک در بازارهای مالی
- 4. ریوارد در بازارهای مالی چیست؟
- 5. مثالی از محاسبه نسبت ریسک به ریوارد
- 6. قاعده کلی ریسک به ریوارد
- 7. نحوه سنجش ریسک
- 8. مزایا و معایب نسبت ریسک به ریوارد
- 9. چگونگی ورود به یک معامله با نسبت ریسک به ریوارد
- 10. اندیکاتور محاسبه نسبت ریسک به ریوارد
نسبت ریسک به ریوارد چیست؟
نسبت ریسک به ریوارد (Risk to Reward Ratio یا RRR)، یکی از مهمترین معیارهایی است که معاملهگران جهت ارزیابی سودآوری احتمالی یک معامله در ازای زیان احتمالی آن استفاده میکنند. اساساً این نسبت، بازدهی مورد انتظار در یک معامله را در مقایسه با میزان ریسک پذیرفته شده، میسنجد. در این قسمت پیش از محاسبه نسبت ریسک به ریوارد ، با دو مفهوم ریسک و ریوارد در بازارهای مالی بیشتر آشنا میشویم.
در بازارهای مالی، ریسک و ریوارد مفاهیم جداناپذیری هستند، یعنی هر چه بیشتر ریسک کنید، احتمال سود یا زیان شما نیز بیشتر خواهد بود. بهعبارتدیگر، هر چه ریسک کمتری را بپذیرید، سود (ریوارد) شما کمتر خواهد بود.
انواع حالتهای ریسکپذیری تریدرها
تریدرها عموماً از نظر ریسکپذیری، در سه دسته زیر قرار میگیرند:
ریسکگریز
هدف هر نوع معامله یا سرمایهگذاری جهت ریسک گریزی، حداکثر شدن امکان دریافت سود با حداقل شدن زیان احتمالی است. به طور مثال، اگر دو نرخ بازده یکسان باشد، شما سرمایهگذاری را انتخاب میکنید که ریسک کمتری دارد.
در جدول زیر، بازده قابلانتظار هر دو دارایی، %10 است. بنابراین دارایی 1، در اولویت قرار دارد، زیرا ریسک آن کمتر است. همچنین باید دانست که نمیتوان میزان بازده را در هیچ نوع سرمایهگذاری، تضمین کرد.
| ریسک | بازده مورد انتظار | |
| %2 | %10 | دارایی 1 |
| %5 | %10 | دارایی 2 |
به طور مشابه، اگر میزان ریسک دو دارایی یکسان باشد، شما دارایی را انتخاب میکنید که بازده (RoR) بیشتری دارد. در این حالت، شما دارایی 2 در جدول زیر را ترجیح می دهید.
| ریسک | بازده مورد انتظار | |
| %5 | %5 | دارایی 1 |
| %5 | %10 | دارایی 2 |
بیتفاوت نسبت به ریسک
اگر شما جزو این دسته هستید، احتمالاً به دنبال بیشترین سطح بازده قابلانتظار از یک معامله، صرفنظر از ریسک احتمالی آن خواهید بود. بهعبارتدیگر، شما نسبت به ریسک بیتفاوت هستید و صرفاً بر روی سود احتمالی، تمرکز میکنید.
ریسکپذیری
ریسکپذیران همواره به دنبال فرصتهای پرریسک هستند. هر چند در این حالت احتمال زیان آنها افزایش مییابد، اما احتمال سود آنها نیز زیاد است. یکی از بازارهایی که هم سود زیاد و هم زیان بالایی دارد، بازار ارزهای دیجیتال است، زیرا این بازار نوسان بسیار بالایی دارد. همیشه به معاملهگران تازهکار توصیه شده است که پیش از ورود به بازارهای پرریسک، ابتدا از یک حساب دمو (آزمایشی) استفاده کنند و سپس معاملات خود را آغاز کنند.
ریسک در بازارهای مالی
ریسک در بازارهای مالی، به معنای معیار عدم قطعیت در ارتباط با نتیجه معامله یا سرمایهگذاری شما است. این عدم قطعیت به این دلیل وجود دارد که هیچ تضمینی نسبت به رفتار بازار مطابق انتظار شما وجود ندارد.
همچنین هنگامی که عدم قطعیت در ارتباط با ارزش یک دارایی در آینده افزایش مییابد، احتمال زیانهای مالی نیز بالا میرود. بهعبارتدیگر، عدم قطعیت بیشتر به معنای ریسک بالاتر است. شما جهت جبران زیان بیشتر، احتمالاً به دنبال بهره قابلانتظار بالاتری نسبت به مبلغ اولیه سرمایهگذاری خود هستید.
ریوارد در بازارهای مالی چیست؟
ریوارد در بازارهای مالی، میزان سودی است که شما از یک ترید یا سرمایهگذاری به دست میآورید. معمولاً ریوارد با اصطلاح بازده قابلانتظار شناخته شده و نحوه تعیین آن، بستگی به تحلیل ریسک به ریوارد مورد استفاده شما دارد. اگر به طور مثال به دنبال دادههای گذشته هستید، یکی از راههای تعیین میزان بازده قابلانتظار، یافتن میانگین RoR در یک بازه زمانی است. توجه شود که هیچ تضمینی برای تکرار بازده گذشته در آینده، وجود ندارد. در جدول زیر، میانگین مقدار بازده در یک بازه زمانی 5 ساله تعیین شده است.
| میانگین مقدار بازده دورههای زمانی 1 تا 5 | نرخ بازده تاریخی | دوره زمانی (سالانه) |
| 7.5% | 1 | |
| 4% | 2 | |
| -2% | 3 | |
| 9% | 4 | |
| 8% | 5 |
برخی از تحلیلگران مایلاند تا بهجای استفاده از دادههای گذشته جهت پیشبینی عملکرد آینده، از پیشبینیهای آتی استفاده کنند. دراینخصوص، آنها مجموعهای از بازدهیهای احتمالی را تعیین کرده و بر حسب احتمال هر بازده محقق شده، توزین میکنند. سپس میانگین این بازدهیهای احتمالاتی-وزنی، نشاندهنده مقدار بازده قابلانتظار است.
| بازده قابلانتظار (E(R)) | P | بازده احتمالی [R] | احتمال [P] |
| 1% + 3.5% + 3% = 7.5% | (0.25=1% | 4% | 0.25 |
| (0.5 | 7% | 0.5 | |
| (0.25 | 12% | 0.25 |
مثالی از محاسبه نسبت ریسک به ریوارد
فرض کنید شما انتظار دارید ارزش سهام یک شرکت به دلیل گزارشهای مثبت درآمد آن، از 130 یورو به 200 یورو افزایش مییابد. شما تصمیم می گیرید 10 سهم را به قیمت 130 یورو بخرید و حد ضرر را در قیمت 110 یورو، در نظر بگیرید تا در صورت رسیدن به این قیمت، معامله شما به طور خودکار بسته شود.
ازآنجاییکه حد ضرر باعث محدود شدن ریسک شما میشود، حداکثر مقدار زیان احتمالی شما (130 است. بازده مورد انتظار شما نیز (200-130) یورو خواهد بود. بنابراین نسبت R/R شما، 1:3.5 یا 0.29 است.
قاعده کلی ریسک به ریوارد
بهطورکلی میتوان گفت نسبت ریسک به ریوارد بزرگتر از 1.0 نشان میدهد که، ریسک احتمالی بزرگتر از زیان احتمالی است و نسبت ریسک به ریوارد کمتر از 1.0 نیز به معنای بزرگتر بودن سود از ریسک احتمالی است.
نحوه سنجش ریسک
ریسک با استفاده از مدلها و روشهای مختلف، اندازهگیری میشود. این روشها و مدلها شامل تحلیل انحراف در دادههای گذشته و محاسبه احتمال قیمت آینده است. روشها و مدلهای شاخص اندازهگیری ریسک عبارتاند از:
- نسبت ریسک به ریوارد
- واریانس و انحراف استاندارد در دادههای تاریخی (گذشته)
- واریانس احتمالی آینده و SD
- مدل ارزش در معرض ریسک (VaR)
- بتا
توجه شود که هر چند این روشها به طور گسترده استفاده میشوند، اما هیچ یک از آنها نمیتوانند سطح ریسک واقعی را به طور دقیق نشان دهند. همواره توصیه میشود از یک استراتژی مدیریت ریسک دقیق استفاده کنید.
واریانس و انحراف استاندارد
مدلهای انحراف استاندارد (SD) و واریانس، نوسان نرخ بازده (RoR) را میسنجند. هر چه بازده نزدیکتر به میانگین (بازده مورد انتظار) باشد، واریانس آن کمتر است. از طرفی هر چه پراکندگی بازده بیشتر باشد، فاصله این پراکندگی از میانگین بیشتر بوده و در نتیجه واریانس آن بالاتر است. ازآنجاییکه واریانس بیشتر منجر به عدم قطعیت بیشتر پیرامون نتایج آینده میشود، ریسک افزایش مییابد.
در حالت توزیع نرمال، %68 بازده در انحراف استاندارد بالا و پایین میانگین، قرار میگیرد. همچنین %95 نرخ بازده در دو SD قرار گرفته و %99.7 در سه SD جای میگیرند.
باید توجه داشت هر چه SD کوچکتر یا باریکتر باشد، شما قطعیت بیشتری در مورد محدوده احتمالی بازده خواهید داشت و با ریسک کمتری مواجه میشوید.
ارزش در معرض ریسک (VaR)
ارزش در معرض ریسک (VaR) به معنای کمیسازی ریسک با استفاده از مدلسازی آماری جهت تعیین میزان زیان احتمالی، احتمال وقوع زیان و دوره زمانی وقوع زیان در شرایط عادی بازار است.
بتا
بتا به معنای میزان تغییر بازده یک سهم با تغییر RoR کل در میان کلیه سهام در بازار است. بازده بازار غالباً بر حسب تغییرات سطح شاخص بازار سهام مانند شاخص FTSE، NYSE یا S&P500 بیان میشود. به طور مثال، اگر بازده بازار به میزان %1 افزایش یافته و یک سهم خاص نیز به میزان %0.5 بالا رود، بتای آن 0.5 خواهد بود.
مزایا و معایب نسبت ریسک به ریوارد
استفاده از نسبت ریسک به ریوارد همانند سایر استراتژیهای معاملاتی دیگر، مزایا و معایبی دارد. مهمترین مزایای استفاده از این روش عبارت است از:
سادگی محاسبه
در تعیین نسبت ریسک به ریوارد از یک فرمول بسیار ساده استفاده میشود و سرمایهگذاران بهسادگی میتوانند از آن جهت تصمیمگیری، استفاده کنند.
تأثیرگذار در مدیریت ریسک
این نسبت نشاندهنده ریسک سرمایهگذاری است و سرمایهگذار بر اساس آن میتواند اطلاعات بیشتری را جهت انجام معامله، پیدا کند.
مهمترین معایب استفاده از این نسبت عبارتاند از:
عدم دقت کامل
نسبت ریسک/ ریوارد با استفاده از سود و استاپلاسهایی که توسط سرمایهگذار تعیین میشوند، به دست میآید. ممکن است قیمت یک دارایی با سرعت بسیار بالایی افزایش یا کاهش یابد، بهنحویکه سرمایهگذار در قیمت مناسب، از معامله خود خارج شود. در واقع ممکن است سود و زیان واقعی، فراتر از سود و زیان تئوریک باشد.
عدم احتساب عوامل تأثیرگذار در سود و زیان
نسبت ریسک به ریوارد صرفاً سود و زیان بالقوه در یک معامله را در نظر میگیرد. بنابراین نمیتوان تأثیر عوامل دیگر در سود و زیان یک دارایی را در این نسبت، مورد نظر قرار داد.
چگونگی ورود به یک معامله با نسبت ریسک به ریوارد
بدون تردید نسبت ریسک به ریوارد، یکی از مهمترین عواملی است که تریدرها و سرمایهگذاران باید پیش از ورود به یک معامله در نظر بگیرند. شما پس از تعیین نسبت ریسک به ریوارد برای یک ترید، میتوانید سفارش حد ضرر را بهمنظور محدود کردن زیانهای خود، قرار دهید. همچنین میتوانید حد سود را جهت خروج از پوزیشن در قیمت مورد نظر خود، لحاظ کنید.
اگر نسبت ریسک به ریواردی که تعیین کردید کوچکتر از یک بود، میتوانید وارد معامله شوید. بهطورکلی، هر نوع فرصت معاملاتی با نسبت ریسک به ریوارد 0.25-0.5، فرصت مناسبی است.
اندیکاتور محاسبه نسبت ریسک به ریوارد
بهطورکلی، اندیکاتور خاصی جهت محاسبه نسبت ریسک به ریوارد ارائه نشده است. توصیه میشود جهت ورود به یک پوزیشن معاملاتی، پس از در نظر گرفتن همه جوانب، خود معاملهگر نسبت ریسک به ریوارد را محاسبه کند.
کلام پایانی
نسبت ریسک به ریوارد، یکی از پرکاربردترین و سادهترین روشها برای محاسبه ریسک و سود احتمالی یک موقعیت معاملاتی محسوب میشود. این روش شبیه دیگر روشها، مزایا و معایبی دارد که باید موردتوجه قرار گیرد. همچنین باید توجه داشت که هیچ اندیکاتور خاصی برای محاسبه این نسبت وجود ندارد و به معاملهگران و سرمایهگذاران بازارهای مالی توصیه میشود تا خودشان نسبت ریسک به ریوارد را محاسبه کرده و سپس وارد پوزیشن معاملاتی شوند. بهطورکلی، نسبت ریسک به ریوارد کمتر از 1 (بین 0.25-0.5) موقعیت مناسبی برای ورود به یک معامله است.
سوالات متداول
چگونه میتوان نسبت ریسک به ریوارد را محاسبه کرد؟
میتوان بهسادگی ریسک یک معامله نسبت به ریوارد آن را تعیین کرد. صرفاً باید ریسک (زیان) احتمالی یک معامله را بر میزان ریوارد (سود) آن تقسیم کنید.
نسبت ریسک به ریوارد مناسب، چه قدر است؟
نسبت ریسک به ریوارد کمتر از 1 نشاندهنده سرمایهگذاری با ریوارد بیشتر نسبت به ریسک است. از طرفی نسبت های بزرگتر از 1 نشاندهنده سرمایهگذاری هایی با ریسک بیشتر نسبت به ریوارد احتمالی است.
چگونه میتوان از نسبت ریسک به ریوارد در سرمایهگذاری استفاده کرد؟
معمولاً این نسبت جهت تصمیمگیری سریع برای خرید یا فروش و ورود به یک پوزیشن معاملاتی استفاده میشود. لازم است تا این نسبت بر اساس پارامترهای مناسب ریسک (بهعبارتدیگر، میزان پولی که سرمایهگذار از دست میدهد) و ریوارد (سود قابلانتظار حاصل از سرمایهگذاری) تعیین شود.
مهمترین محدودیتهای نسبت ریسک به ریوارد، کداماند؟
این نسبت، کلیه عوامل تأثیرگذار بر نتیجه یک سرمایهگذاری مانند نوسان بازار، نقدینگی و رویدادهای خارجی را در نظر نمیگیرد. همچنین سود و زیان تعیین شده در این نسبت، غالباً برآوردهایی مبتنی بر دادههای گذشته یا پیشبینیهای نهچندان دقیق هستند.
















یک پاسخ
با سپاس از آموزش و راهنمایی تان