در دنیای ارزهای دیجیتال، روش های مختلفی برای کسب درآمد غیرفعال وجود دارد، اما دو مورد از پرکاربرد ترین آن ها استیکینگ و ییلد فارمینگ هستند. این روش ها به کاربران اجازه می دهند بدون نیاز به معامله روزانه، از دارایی های رمزارزی خود سود کسب کنند. در حالی که استیکینگ تمرکز بر امنیت و پایداری شبکه دارد، ییلد فارمینگ بیشتر بر تأمین نقدینگی برای پروتکل های دیفای و دریافت پاداش متمرکز است. شناخت تفاوت ها، مزایا و ریسک های هر یک از این استراتژی ها می تواند به سرمایه گذاران کمک کند تا بهترین تصمیم را برای افزایش بازده خود اتخاذ کنند.
استیکینگ (Staking)
در مقایسه بین استیکینگ، ییلد فارمینگ (Yield Farming) و استخرهای نقدینگی (Liquidity Pools)، استیکینگ جامع ترین گزینه محسوب می شود. با این حال، برخلاف دو روش دیگر، استیکینگ دارای تعاریف گسترده تری در خارج از دنیای ارز دیجیتال نیز هست که می تواند به درک بهتر شما از نحوه عملکرد دارایی های قفل شده در شبکه های بلاک چینی کمک کند.
به زبان ساده، استیکینگ فرآیند نگهداری مقدار مشخصی از رمزارز در یک کیف پول یا حساب صرافی است که از آن برای پشتیبانی از عملکرد شبکه استفاده می شود. این کار بسته به نوع ارز دیجیتال مورد نظر، به روش های مختلفی انجام می شود.
- اگر قصد دارید وارد حوزه سرمایه گذاری ارز دیجیتال شوید، استیکینگ یکی از روش های مهم برای فعال سازی دارایی های شما به حساب می آید.
استیکینگ دقیقاً چگونه کار می کند؟
همان طور که گفته شد، نحوه عملکرد استیکینگ بستگی به نوع ارز دیجیتال دارد. برخی از ارزها از ساز و کار اجماع اثبات سهام (Proof of Stake – PoS) استفاده می کنند. در این مدل، اعتبارسنج ها (Validators) باید مقدار مشخصی از آن رمزارز را استیکینگ کنند تا بتوانند در تأیید تراکنش ها و دریافت پاداش ها مشارکت نمایند.
در مقابل، الگوریتم های اثبات سهام نمایندگی شده (Delegated Proof of Stake – DPoS) به کاربران اجازه می دهند تا توکن های خود را به نمایندگان منتخب شبکه واگذار کنند تا آن ها به نیابت از کاربران در فرآیند تأیید تراکنش ها شرکت کنند. این روش شباهت زیادی به کپی تریدینگ ارز دیجیتال دارد، جایی که کاربران بدون فعالیت مستقیم، از تخصص دیگران برای کسب سود استفاده می کنند.
- مثال اول: کاردانو (Cardano – ADA)
کاردانو از ساز و کار PoS استفاده می کند. برای تبدیل شدن به یک اعتبارسنج در این شبکه، باید مقدار مشخصی از ADA را استیکینگ نمایید. هرچه مقدار بیشتری ADA قفل کنید، احتمال بیشتری برای انتخاب شدن و دریافت پاداش خواهید داشت. انتخاب اعتبارسنج ها به صورت تصادفی انجام می شود، اما مقدار استیک شده شانس انتخاب را افزایش می دهد. - مثال دوم: تزوس (Tezos – XTZ)
در مقابل، تزوس از مدل DPoS بهره می برد. در این شبکه، کاربران می توانند توکن های خود را به یک نماینده (Delegate) واگذار کنند تا او به جای آنان در فرآیند تأیید تراکنش ها شرکت کند. نمایندگان توسط جامعه انتخاب می شوند و آن هایی که توکن بیشتری دارند، شانس بیشتری برای انتخاب دارند. کاربران بر اساس عملکرد نماینده انتخابی خود، پاداش دریافت می کنند.
مزایای استیکینگ
برای آگاهی از مزایای استیکینگ با ما همراه باشید:
- افزایش امنیت شبکه
استیکینگ علاوه بر درآمد، برای امنیت و پایداری کلی شبکه نیز بسیار مفید است. زمانی که دارایی خود را استیک می کنید، در واقع آن را قفل کرده اید، که این موضوع باعث می شود خرابکاران نتوانند به راحتی مکانیزم اجماع شبکه را مختل کنند. این امنیت بالاتر به جلوگیری از حملات یا هک های احتمالی کمک می کند و باعث می شود سرمایه گذاری در آن شبکه، گزینه ای ایمن تر و قابل اطمینان تر باشد. - مصرف انرژی کمتر
در مقایسه با روش هایی مانند استخراج (Mining)، استیکینگ نیاز به مصرف انرژی بسیار کمتری دارد. دلیل این موضوع آن است که در استیکینگ دیگر نیازی به استفاده از سخت افزارهای قدرتمند محاسباتی نیست. تمام فرآیند از طریق یک کیف پول استیکینگ یا قرارداد هوشمند انجام می شود که مصرف انرژی بسیار پایینی دارد و از نظر محیط زیستی نیز پایدارتر محسوب می شود.
ریسک های استیکینگ
در کنار مزایای قابل توجه، استیکینگ نیز مانند هر نوع سرمایه گذاری دیگر دارای ریسک هایی است که آگاهی از آن ها ضروری است.
- نوسانات بازار
یکی از بزرگ ترین ریسک های استیکینگ، نوسانات بازار ارزهای دیجیتال است. همان طور که می دانید، قیمت رمزارزها بسیار ناپایدار است و پاداش های استیکینگ نیز معمولاً با همان ارز پرداخت می شوند. بنابراین حتی اگر پاداش دریافت کنید، ممکن است ارزش دلاری دارایی شما به دلیل کاهش قیمت بازار کم شود. این موضوع نشان می دهد که استیکینگ بیشتر یک استراتژی بلندمدت است و باید همراه با مدیریت ریسک و تنوع سرمایه گذاری انجام شود. - ریسک های شبکه
ریسک بعدی مربوط به خود شبکه بلاک چین است. زمانی که شما دارایی تان را استیکینگ می کنید، در واقع آن را در شبکه ای قفل می کنید تا امنیت آن را افزایش دهید. اما اگر آن شبکه دچار حمله سایبری یا نقص فنی بزرگ شود، ممکن است دارایی شما در معرض از دست رفتن قرار گیرد. برای کاهش این ریسک، بهتر است شبکه هایی را انتخاب کنید که دارای امنیت فنی و سابقه قابل قبول باشند. - مشکلات فنی
یکی دیگر از ریسک های مرتبط با استیکینگ، مشکلات فنی در کیف پول ها یا قراردادهای هوشمند است. اگر کیف پول استیکینگ شما یا قرارداد هوشمند مربوطه دچار مشکل فنی یا باگ شود، احتمال از دست رفتن دارایی ها وجود دارد. برای کاهش این ریسک، انتخاب یک ارائه دهنده معتبر و همچنین راه اندازی صحیح و اصولی کیف پول بسیار حیاتی است.
برای راهنمایی و تحلیل انتخاب بهترین مدلهای استیکینگ یا ییلد فارمینگ مناسب با پروفایل ریسک شما، می توانید از خدمات مشاوره ارز دیجیتال آرکاکوین استفاده کنید.
ییلد فارمینگ (Yield Farming)
ییلد فارمینگ یا به اختصار YF یکی از محبوب ترین روش های کسب سود از دارایی های رمزارزی است. در این روش، سرمایه گذاران می توانند با ذخیره سازی رمزارز خود در یک استخر نقدینگی (Liquidity Pool)، درآمد غیرفعال کسب کنند. این استخرهای نقدینگی عملکردی مشابه حساب های بانکی در حوزه مالی متمرکز (CeFi) دارند. در واقع، شما وجوه خود را سپرده گذاری می کنید و سیستم، همانند بانک، از این وجوه برای اعطای وام به دیگران استفاده می کند و بخشی از سود بهره را به شما پرداخت می نماید.
در اصل، ییلد فارمینگ روشی است برای دریافت سود از رمزارزهایی که در اختیار دارید؛ از طریق قرض دادن یا استیکینگ آن ها در پروتکل های مالی غیرمتمرکز (DeFi). این پروتکل ها با ارائه مشوق هایی نظیر توکن های حاکمیتی (Governance Tokens)، کاربران را به قفل کردن دارایی هایشان و تأمین نقدینگی تشویق می کنند.
تفاوت و شباهت با استیکینگ
با اینکه ییلد فارمینگ مفهومی جدیدتر از استیکینگ محسوب می شود، اما اشتراک های زیادی با آن دارد. در حالی که در ییلد فارمینگ شما به یک پروتکل دیفای نقدینگی ارائه می دهید تا سود کسب کنید، استیکینگ ممکن است شامل فعالیت هایی مانند قفل کردن ۳۲ ETH برای تبدیل شدن به نود اعتبارسنج در شبکه Ethereum 2.0 باشد.
کشاورزان ییلد (Yield Farmers) به طور فعال به دنبال بیشترین بازدهی ممکن هستند و برای افزایش سود خود، مرتباً بین استخرهای مختلف جا به جا می شوند.
عملکرد ییلد فارمینگ چگونه است؟
در این روش، دارایی های رمزارزی مانند ETH/USD توسط سرمایه گذارانی که به آن ها «ییلد فارمر» گفته می شود، در یک استخر نقدینگی مبتنی بر قرارداد هوشمند (Smart Contract) قرار می گیرد. این دارایی های قفل شده در اختیار سایر کاربران پروتکل قرار می گیرند و آن ها می توانند از این توکن ها برای فعالیت هایی مانند مارجین تریدینگ استفاده کنند.
ییلد فارمرها پایه و اساس پروتکل های دیفای هستند که خدمات مبادله و وام دهی ارائه می دهند. همچنین این گروه به حفظ نقدشوندگی دارایی های رمزارزی در صرافی های غیرمتمرکز (DEX) کمک می کنند. پاداش آن ها به صورت سود سالانه یا APY (Annual Percentage Yield) پرداخت می شود.
مزایای ییلد فارمینگ
ییلد فارمینگ که با عنوان استخراج نقدینگی (Liquidity Mining) نیز شناخته می شود، به یکی از داغ ترین ترندهای بازار رمزارز تبدیل شده است. این روش، ابزاری برای کسب درآمد غیرفعال از طریق تأمین نقدینگی برای پروتکل های مالی غیرمتمرکز (DeFi) است. هرچند مفهوم ییلد فارمینگ چند سالی ست مطرح شده، اما در سال ۲۰۲۰ با رشد انفجاری دیفای، به طور گسترده در بین سرمایه گذاران محبوب شد.
- بازدهی بالا
یکی از اصلی ترین مزایای ییلد فارمینگ، پتانسیل بازدهی بسیار بالاست. برخی از پروتکل های دیفای نرخ های سود سالانه (APY) تا ۴۰۰٪ را ارائه می دهند. البته همه پروتکل ها چنین سودهایی ارائه نمی کنند و این ارقام بسته به شرایط بازار قابل تغییر هستند. با این حال، پتانسیل بازدهی بالا، یکی از عوامل جذاب برای فعالان این حوزه است. - تنوع بخشی
مزیت دیگر ییلد فارمینگ، امکان تنوع بخشی به سبد رمزارزی است. با تأمین نقدینگی در چندین پروتکل دیفای، می توان ریسک کلی سرمایه را کاهش داد و از تمرکز تمام دارایی ها در یک پلتفرم اجتناب کرد. همچنین ییلد فارمینگ این امکان را فراهم می کند تا پاداش هایی در قالب رمزارزهای مختلف دریافت شود و بدین ترتیب، پرتفوی شما تنوع بیشتری پیدا کند. البته باید توجه داشت که تنوع به تنهایی تضمین کننده سود یا محافظ در برابر ضرر نیست، اما نقش مهمی در کاهش ریسک ایفا می کند. - دسترسی به توکن های جدید
از دیگر مزایای ییلد فارمینگ، دسترسی به توکن هایی است که در صرافی های سنتی موجود نیستند. با ارائه نقدینگی به یک پروتکل جدید، کاربران می توانند توکن بومی آن پروتکل را به عنوان پاداش دریافت کنند. در صورتی که پروژه موفق شود، ارزش آن توکن افزایش یافته و سود بالقوه بیشتری نصیب کاربر خواهد شد. با این حال، تحقیق و بررسی کامل پیش از ورود به چنین پروژه هایی امری ضروری است.
ریسک های مرتبط با ییلد فارمینگ
همزمان با افزایش محبوبیت رمزارزها، ییلد فارمینگ به عنوان یک فرصت سرمایه گذاری جذاب در فضای دیفای معرفی شده، اما این روش نیز با ریسک هایی همراه است که شناخت آن ها برای مدیریت بهتر سرمایه ضروری است.
- زیان ناپایدار (Impermanent Loss)
از دیگر ریسک های رایج، زیان ناپایدار است. این اتفاق زمانی رخ می دهد که شما نقدینگی را به یک صرافی غیرمتمرکز (DEX) اضافه می کنید و قیمت توکن ها در آن حین تغییر می کند. در نتیجه ممکن است در زمان برداشت، تعداد توکن کمتری نسبت به ابتدا داشته باشید، حتی اگر ارزش دلاری آن ها افزایش یافته باشد. این ریسک در بازارهای نوسانی بسیار بیشتر است. - ریسک نقدینگی
ریسک نقدینگی نیز باید در نظر گرفته شود. هنگام ارائه نقدینگی به یک DEX، دارایی شما برای مدت مشخصی قفل می شود. اگر قبل از پایان دوره نیاز به برداشت داشته باشید، ممکن است با جریمه یا کارمزد مواجه شوید. همچنین همیشه این خطر وجود دارد که استخر نقدینگی خالی شود و امکان برداشت فراهم نباشد. - کارمزد تراکنش
ییلد فارمینگ همچنین با کارمزدهای متعدد همراه است که می تواند تأثیر زیادی بر سود نهایی شما بگذارد. این هزینه ها شامل کارمزد گس (Gas Fee) برای تعامل با بلاک چین اتریوم و همچنین کارمزد مبادله در صرافی های غیرمتمرکز است. در مواردی، این کارمزدها می توانند بخش زیادی از سود را از بین ببرند و سودآوری کل را کاهش دهند.
جمعبندی؛ استیکینگ یا ییلد فارمینگ؟
در یک نگاه کلی، دو روش اصلی برای کسب درآمد غیرفعال از رمزارزها، استیکینگ و ییلد فارمینگ هستند. استیکینگ با هدف تقویت امنیت شبکه های بلاک چین از طریق قفل کردن دارایی ها عمل می کند، در حالی که ییلد فارمینگ بر کسب سود بیشتر از طریق تأمین نقدینگی برای پروتکل های دیفای تمرکز دارد. هرکدام مزایا، سود بالقوه، و ریسک های مختص به خود را دارند. انتخاب بین آن ها نیازمند بررسی دقیق اهداف مالی، میزان ریسک پذیری و آشنایی فنی با پلتفرم های مورد استفاده است. در نهایت، تصمیم آگاهانه رمز موفقیت در این مسیر خواهد بود.
سوالات متداول
- استیکینگ چیست؟
استیکینگ فرایندی است که در آن کاربر با نگهداری رمزارز خود در یک کیف پول خاص، در امنیت شبکه بلاک چین مشارکت کرده و در ازای آن پاداش دریافت می کند. این روش از جمله ساده ترین راه های کسب درآمد غیرفعال در حوزه رمزارزهاست. - ییلد فارمینگ چیست؟
ییلد فارمینگ به معنای قفل کردن دارایی های رمزارزی در قراردادهای هوشمند به منظور تأمین نقدینگی برای پروتکل های دیفای و دریافت پاداش است. این پاداش ها ممکن است شامل بهره، توکن های حاکمیتی یا سایر مزایا باشد. - درآمد غیرفعال در دیفای چیست؟
درآمد غیرفعال در دیفای به روشی اطلاق می شود که طی آن کاربران بدون فعالیت روزانه، با استفاده از روش هایی مانند استیکینگ و ییلد فارمینگ، از دارایی های رمزارزی خود سود دریافت می کنند.
