سرمایه گذاری خطر پذیر چیست و چگونه کار می‌کند؟

سرمایه‌ گذاری خطر پذیر ، که به سرمایه‌گذاری جسورانه یا سرمایه‌گذاری کارآفرینی نیز معروف است، نوعی تامین مالی است که در آن سرمایه‎‌گذاران حرفه‌ای، پول خود را به شرکت‌های نوپا که پتانسیل رشد بالا دارند، تزریق می‌کنند. این سرمایه‌گذاران که به عنوان سرمایه‌گذاران خطرپذیر یا VCs شناخته می‌شوند، در ازای سرمایه‌گذاری خود، سهام یا اوراق قرضه قابل تبدیل به سهام شرکت را دریافت می‌کنند.

مراحل سرمایه‌ گذاری خطر پذیر کدام است؟

سرمایه‌ گذاری خطرپذیر عموما سه مرحله دارد. در مرحله اولیه که به آن مرحله بذر (seed round)‌ گفته می‌شود، کارآفرینان به دنبال سرمایه‌گذارانی هستند که به آنها سرمایه‌گذاران فرشته گفته می‌شود. این سرمایه‌گذاران تامین مالی عملیات اولیه و توسعه ایده تجاری را انجام می‌دهند. این سرمایه برای ساخت نمونه اولیه و تحقیقات بازار هزینه می‌شود.

در مرحله بعد، مرحله سری الف (Series A round) را داریم. در این مرحله سرمایه‌گذاران اولیه قصد خروج بخشی از سرمایه خود را دارند، بنابراین در یک عرضه اولیه یا واگذاری سهام از طریق ادغام بخشی از سرمایه خود را آزاد می‌کنند تا بتوانند در سایر پروژه‌های با پتانسیل بالا سرمایه‌گذاری کنند.

در مرحله بعد که سرمایه رشد (Growth Capital) نامیده می‌شود، سرمایه‌گذاران خطرپذیر وارد کار می‌شوند. آنها با دیدن نمونه اولیه و عملکرد مناسب شرکت، اقدام به تامین مالی گسترده می‌کنند. در این مرحله شرکت تقریبا به ثبات رسیده و پتانسیل رشد آن مشخص شده است. بنابراین سرمایه‌گذاران خطر پذیر می‌توانند ریسک بیشتری متحمل شده و رشد شرکت را سرعت بدهند.

تفاوت سرمایه‌گذاری خطر پذیر با تامین مالی سنتی

در سرمایه‌ گذاری خطرپذیر ، سرمایه‌گذار حق اضافی در مورد وام‌گیرنده یا شرکت ندارد. درحالی که در تامین مالی معمول به صورت وام‌های بانکی یا سایر وجوه دریافتنی، وام دهنده در هر صورت حق دریافت وام پرداختی را خواهد داشت. در سرمایه‌ گذاری خطرپذیر تنها زمانی سرمایه‌گذار به سود می‌رسد که طی یک فرآیند عرضه سهام، بتواند سهامی که در ازای تامین مالی اولیه دریافت کرده است، به فرد یا شرکت دیگری بفروشد.

به همین خاطر است که سرمایه‌گذاران خطرپذیر در انتخاب شرکت‌ها بسیار گزینشی عمل می‌کنند. در واقع طبق نظرسنجی استنفورد تنها یک درصد از شرکت‌هایی که برای تامین مالی به سرمایه‌گذاران خطرپذیر رجوع می‌کنند، در نهایت تامین مالی می‌شوند. در این مرحله بسیار مهم است که سرمایه‌گذار بتواند فناوری‌های جدید را به خوبی تشخیص داده و پتانسیل مزیت تجاری طرح را به خوبی بسنجد.

تفاوت مهم دیگری که سرمایه‌ گذاری خطرپذیر با تامین مالی معمولی دارد این است که در تامین مالی سنتی تنها ارائه پول جهت گسترش فعالیت شرکت مد نظر است اما در سرمایه‌ گذاری خطرپذیر، سرمایه‌گذار مسئولیت گسترده‌تری از آموزش، ارائه محیط کار، چانه‌زنی، یافتن تامین کننده و… را بر عهده دارد. همچنین سرمایه‌ گذاری خطرپذیر با ارائه ایده‌های جدید و صحبت با مدیران شرکت تجربیات خود را در اختیار آنها قرار می‌دهد.

انواع سرمایه‌گذاران خطرپذیر

به طور کلی صندوق‌های سرمایه‌ گذاری خطرپذیر سه نوع هستند. اول سرمایه‌گذاران فرشته‌‌اند که در مراحل اولیه سرمایه‌ کافی برای شروع کار استارتاپ یا شرکت را تامین می‌کنند. سرمایه‌گذارهای خطرپذیر مالی نوع دوم هستند که صرفا به تامین مالی شرکت می‌پردازند و در نهایت سرمایه‌گذاران استراتژیک هستند که به دنبال نوعی همکاری مدت‌دار با شرکت هستند. سرمایه‌گذاران استراتژیک تلاش می‌کنند تا با ارائه مشاوره‌های لازم، شانس موفقیت شرکت را افزایش دهند.

چرا سرمایه‌ گذاری خطرپذیر؟

حمایت از نوآوری: سرمایه‌ گذاری خطرپذیر به شرکت‌های نوپا و خلاق کمک می‌کند تا ایده‌های خود را به واقعیت تبدیل کنند و به نوآوری در صنایع مختلف بپردازند.

ایجاد شغل: با رشد و توسعه شرکت‌های نوپا، اشتغال‌زایی در جامعه افزایش می‌یابد.

رشد اقتصادی: سرمایه‌ گذاری خطرپذیر به عنوان موتور محرک رشد اقتصادی، به پویایی و تنوع اقتصاد یک کشور کمک می‌کند.

نحوه عملکرد سرمایه‌ گذاری خطرپذیر

یافتن شرکت‌های نوپا: سرمایه‌گذاران خطرپذیر به طور مداوم به دنبال شرکت‌های نوپا و ایده‌های جدید در بازار هستند.

ارزیابی: پس از یافتن یک شرکت نوپا، VCها به طور دقیق آن را از نظر پتانسیل رشد، تیم مدیریتی، بازار هدف و … ارزیابی می‌کنند.

سرمایه‌گذاری: اگر VCها از پتانسیل یک شرکت نوپا مطمئن باشند، در آن سرمایه‌گذاری می‌کنند و در قبال آن، سهم یا اوراق قرضه قابل تبدیل به سهام دریافت می‌کنند.

حمایت و مشاوره: VCها نه تنها پول، بلکه راهنمایی و مشاوره نیز به شرکت‌های نوپا ارائه می‌دهند تا به آنها در غلبه بر چالش‌ها و رسیدن به اهدافشان کمک کنند.

خروج: VCها در نهایت با فروش سهام خود در شرکت نوپا به دنبال کسب سود هستند. این امر می‌تواند از طریق عرضه اولیه سهام (IPO) یا ادغام و تملک (M&A) انجام شود.

مزایای سرمایه‌ گذاری خطرپذیر

پتانسیل بازدهی بالا: سرمایه‌ گذاری خطرپذیر می‌تواند بازده بسیار بالایی به همراه داشته باشد. برخی از شرکت‌های نوپا پس از چند سال به سرمایه چند میلیارد دلاری رسیده‌اند.

حمایت از نوآوری و تحول: سرمایه‌ گذاری خطرپذیر حتی در صورت شکست باعث نوآوری و تحول در کسب و کارهای سنتی می‌شود. بسیاری از شرکت‌های فناوری اگرچه در اوایل دهه ۲۰۰۰ با شکست مواجه شدند اما سایر استارتاپ‌ها با استفاده از مدل کسب و کار آنها و کمی تغییرات توانستند فناوری را دوباره توسعه دهند.

افزایش اشتغال: آمار نشان می‌دهد ۱۱ درصد کسب و کارهای خصوصی در ایالات متحده از شرکت‌هایی هستند که سرمایه‌ گذاری خطرپذیر دریافت کردند. این کسب و کارها ۲۱ درصد از تولید ناخالص داخلی ایالات متحده را تشکیل می‌دهند.

کاهش نابرابری: اکثر افراد فقیر توانایی جذب سرمایه‌ کافی برای اجرای ایده‌های خود را ندارند. سرمایه‌گذاری خطرپذیر به این افراد کمک می‌کند تا کارآفرینان و سرمایه‌گذاران خرد نیز بتوانند سرمایه لازم برای اجرای ایده‌های خود را داشته باشند. سرمایه‌گذاری‌های خطرپذیر می‌توانند به بهبود نابرابری جنسیتی نیز کمک کنند. در حالی که تامین مالی‌های سنتی عموما سوگیری خاصی برای تامین مالی شرکت‌هایی دارند که مدیران اجرایی آن مردها هستند.

حذف محدودیت‌های جغرافیایی: عمدتا تامین مالی‌های سنتی تمایل به تامین مالی شرکت‌هایی دارند که در شهرهای بزرگ قرار دارند. در حالی سرمایه‌ گذاری خطرپذیر می‌تواند از پتانسیل رو به رشد شهرهای کوچک استفاده کند. شهرهای کوچک عموما نیروی کار و سرمایه اولیه ارزان‌تری به نسبت شهرهای بزرگ در اختیار دارند. اگرچه نیروی متخصص نیز در این شهرها به ندرت یافت می‌شود.

معایب سرمایه‌ گذاری خطرپذیر

ریسک بالا: سرمایه‌ گذاری خطرپذیر یک سرمایه‌گذاری پرخطر است و احتمال از دست رفتن سرمایه وجود دارد.

عدم نقدینگی: VCها معمولاً تا زمانی که شرکت نوپا به یک شرکت بزرگ تبدیل نشود، نمی‌توانند به راحتی پول خود را از آن خارج کنند.

فرایند طولانی: یافتن و سرمایه‌گذاری در یک شرکت نوپا که به موفقیت برسد، می‌تواند زمان‌بر باشد.

سرمایه‌ گذاری خطرپذیر در کشورهای مختلف

کشورهای مختلف قوانین متعددی برای گسترش و تشویق سرمایه‌گذاری خطرپذیر وضع کرده‌اند. در کانادا شرکت‌های فناوری و سرمایه‌گذاران ریسک‌پذیر مزایای مالیاتی سخاوتمندانه‌ای دریافت می‌کنند. در مکزیک تا سال ۲۰۱۸، حدود ۱۰۰ میلیارد دلار سرمایه‌ گذاری خطرپذیر انجام شده است که یکی از کشورها با رشد سریع در تامین مالی خطرپذیر محسوب می‌شود.

در استرالیا و نیوزلند اکوسیستم پویایی از سرمایه‌گذاران ریسک‌پذیر به وجود آمده است به طوری که تنها در سال ۲۰۲۱ حدود ۱۰ میلیارد دلار در ۶۸۲ شرکت این دو کشور سرمایه‌گذاری شده است. برخی از شرکت‌های مطرح که تامین مالی خطرپذیر دریافت کرده‌اند عبارت‌اند از شرکت Canva که یک شرکت طراحی گرافیک است، شرکت Airwallex که ارائه دهنده خدمات مالی است. شرکت OwnHome که ارائه دهنده خدمات اجاره به شرط تملیک است.

در اتحادیه اروپا و کشورهای منطقه یورو، تلاش شده است تا با استفاده از سرمایه‌ گذاری خطرپذیر که توسط کشورهای اغلب ثروتمند شمالی تامین مالی می‌شوند، کشورهای جنوبی که مشکلات اقتصادی بیشتری دارند، به بهبود اقتصادی برسند.

در شرق اروپا نیز سرمایه‌گذاری‌های خطرپذیر رشد زیادی پیدا کرده‌اند. تا سال ۲۰۱۹، حدود ۱۳۰ شرکت سرمایه‌گذاری خطرپذیر در لهستان ایجاد شده است که به طور متوسط هرکدام ۹ شرکت را تامین مالی کرده‌اند. کل دارایی این شرکت‌ها چیزی در حدود 2.6 میلیارد یورو تخمین زده می‌شود.

در خاورمیانه امارات متحده عربی فعال‌ترین اکوسیستم در زمینه تامین مالی خطرپذیر را در اختیار دارد. پس از آن مصر و لبنان قرار دارند. تخمین زده می‌شود تا سال ۲۰۲۴ مجموع سرمایه‌ گذاری خطرپذیر در خاورمیانه به بیش از دو میلیارد دلار برسد.

همچنین خاورمیانه دو تجربه بسیار موفق از خروج سرمایه‌گذار خطرپذیر داشته است. در مثال اول استارتاپ کریم (Careem) توسط آمازون به قیمت ۳.۱ میلیارد دلار خریداری شد و اولین یونیکورن خاورمیانه نام گرفت. در مثال دیگر وبسایت سوق (Souq.com) در سال ۲۰۱۷ به قیمت ۶۵۰ میلیون دلار به آمازون فروخته شد.

سخن پایانی

سرمایه‌ گذاری خطرپذیر یک متد رو به رشد در تامین مالی شرکت‌های کوچک و نوپا است. این روش اگرچه ریسک بسیار بالایی دارد، اما بازده بسیار خوبی نیز می‌تواند داشته باشد. تامین مالی سنتی اگرچه ریسک کمتری به موسسات مالی تحمیل می‌کرد اما عمده ریسک را بر دوش فعال اقتصادی می‌گذاشت. با تقسیم ریسک‌ها بین تامین کننده و اجرا کننده، می‌توان به تعادل بیشتر ریسک‌ها کمک کرد.

با این حال، هنوز سرمایه‌گذاری ریسک پذیر درصد قابل توجهی از تامین مالی را شامل نمی‌شود. اما احتمالا در آینده بخش قابل توجهی از تامین مالی توسط این شرکت‌ها انجام خواهد شد.

آرکاکوین با ارائه آموزش‌های بسیاری در زمینه ارزهای دیجیتال، همواره کنار شما عزیزان بوده و خدمات گسترده‌ای همانند کپی تریدینگ ارز دیجیتال ، سبدگردانی ارز دیجیتال و کانال سیگنال ارز دیجیتال و آموزش ارز دیجیتال در مشهد را برای موفقیت شما عزیزان در این بازار تدارک دیده است. همچنین می‌توانید از مشاوره سرمایه گذاری در ارز دیجیتال آرکاکوین به صورت کاملا رایگان استفاده کنید؛ با ما در ارتباط باشید.

سوالات متداول

سرمایه‌گذاری خطر پذیر چگونه انجام می‌شود؟

سرمایه‌گذاران خطرپذیر ابتدا چندین طرح و ایده را بررسی می‌کنند و آنهایی را که پتانسیل رشد بیشتری دارند، انتخاب می‌کنند. سپس با تزریق منابع به آنها در کنار آموزش افراد تلاش می‌کنند تا شرکت به سرعت رشد کرده و به بازدهی برسد.

چگونه سرمایه‌ گذاری خطرپذیر جذب کنم؟

برای جذب یک سرمایه‌گذار خطرپذیر باید ابتدا ایده جذابی داشته باشید. سپس بتوانید آن را به سرمایه‌گذاران مهم به خوبی ارائه دهید و در نهایت باید بتوانید با کمک مشاوره‌های سرمایه‌گذار شرکت را به بهره‌وری برسانید.