صرافی های غیر متمرکز چیست بررسی 3 نوع اصلی DEXs

سلام خدمت شما همراهان عزیز آرکاکوین. اگر تا به حال اسم صرافی های غیر متمرکز به گوش شما خورده باشد، حتما درباره ی چگونگی کار و نحوه شکل گیری این صرافی ها کنجکاو شده اید.

از ابتدای پیداش دارایی های دیجیتالی، همواره یکی از دغدغه های کاربران تبادل و مبادله ی این سری از دارایی ها بوده است. این مبادلات در ابتدا به واسطه ی انجمن های گفتگو و شبکه های اجتماعی بین کاربران و دارندگان ارزهای دیجیتال انجام می شد اما وجود نگرانی هایی همچون امنیت در معاملات گریبان گیر کاربران بود.

با گذشت زمان موسساتی که آنها را به نام صرافی های ارزدیجیتال میشناسیم وارد میدان شده و این مشکل را تا حد بسیار زیادی برای فعالان این حوزه برطرف کردند، اما همچنان برخی از دغدغه های اساسی کاربران که با ماهیت اصلی این حوزه در ارتباط بود بی جواب ماند. دغدغه هایی مانند: کنترل بر دارایی ها، حریم خصوصی و غیر متمرکز بودن. سر انجام این نگرانی ها دلیل ظهور نسل جدید صرافی های ارزدیجیتال با عنوان صرافی های غیر متمرکز شد.

در این مقاله تصمیم به معرفی صرافی های غیر متمرکز گرفتیم، بنابراین اگر شما هم می‌خواهید با این موضوع بیشتر آشنا شوید و جواب تمامی سوالات خود را در این زمینه را بدست آورید در ادامه همراه آرکاکوین بمانید.

 

صرافی های غیر متمرکز چیست؟

صرافی های غیرمتمرکز ارز دیجیتال به قراردادهای هوشمند متکی هستند تا به معامله گران اجازه دهند بدون واسطه، سفارشات را اجرا کنند. از سوی دیگر، صرافی های متمرکز توسط یک سازمان متمرکز مانند بانکی مدیریت می شوند که در غیر این صورت در خدمات مالی به دنبال کسب سود هستند.

صرافی‌های متمرکز همانند Binance اکثریت حجم معاملات در بازار ارزهای دیجیتال را تشکیل می‌دهند، زیرا آن‌ها نهادهای تنظیم‌شده‌ای هستند که وجوه کاربران را نگه‌داری می‌کنند و پلتفرم‌هایی با کاربری آسان برای تازه‌واردان ارائه می‌دهند. برخی صرافی های متمرکز حتی دارایی های سپرده شده را بیمه می کنند.

خدمات ارائه شده توسط یک صرافی متمرکز را می توان با خدمات ارائه شده توسط یک بانک مقایسه کرد. بانک وجوه مشتریان خود را ایمن نگه می دارد و خدمات امنیتی و نظارتی را ارائه می دهد که افراد نمی توانند به طور مستقل ارائه دهند و جابجایی وجوه را آسان تر می کند.

در مقابل، صرافی‌های غیرمتمرکز به کاربران اجازه می‌دهند تا با تعامل با قراردادهای هوشمند پشت پلتفرم معاملاتی، مستقیماً از کیف پول خود معامله کنند. معامله گران از وجوه خود محافظت می کنند و در صورت مرتکب اشتباهاتی مانند گم کردن کلید خصوصی یا ارسال وجوه به آدرس های اشتباه، مسئول از دست دادن آنها هستند.

وجوه یا دارایی های سپرده شده مشتریان از طریق پورتال های غیرمتمرکز مبادله ای که می تواند آزادانه در شبکه معامله شود، یک IOU صادر می شود. یک IOU در اصل یک توکن مبتنی بر بلاکچین است که ارزشی برابر با دارایی اساسی دارد.

صرافی های غیرمتمرکز محبوب بر روی بلاکچین های پیشرو ساخته شده اند که از قراردادهای هوشمند پشتیبانی می کنند. آنها بر روی پروتکل های لایه یک ساخته شده اند، به این معنی که مستقیماً بر روی بلاکچین ساخته شده اند. محبوب ترین DEX ها بر روی بلاکچین اتریوم ساخته شده اند.

بنابراین اگر بخواهیم با توجه به توضیحات داده شده یک تعریف جامع از صرافی های غیر متمرکز ارائه دهیم باید بگوییم که DEX ها صرافی های رمزنگاری غیرمتمرکز هستند که دسترسی به دارایی های دیجیتال را بدون واسطه ارائه می دهند. به جای تکیه بر یک شرکت برای پر کردن و ثبت معاملات ارز دیجیتال، صرافی های غیر متمرکز مبادله توکن های همتا به همتا (P2P) را با استفاده از فناوری بلاکچین ارائه می کنند و به طور خاص، DEX ها از قراردادهای هوشمند برای اجرای معاملات استفاده می کنند.

 

 

صرافی های غیر متمرکز چگونه کار می‌کنند؟

از آنجایی که صرافی‌های غیرمتمرکز بر روی شبکه‌های بلاکچین ساخته می‌شوند که از قراردادهای هوشمند پشتیبانی می‌کنند و کاربران در آن مسئول نگهبانی از وجوه خود را بر عهده دارند، هر معامله شامل کارمزد تراکنش همراه با کارمزد معامله می‌شود. در اصل، معامله گران برای استفاده از DEX با قراردادهای هوشمند در بلاکچین تعامل دارند.

سه نوع اصلی از صرافی‌های غیرمتمرکز وجود دارد: بازارسازان خودکار (AMMS)، اوردر بوکس (Order Books) و صرافی های غیر متمرکز تجمیع‌کننده‌های نقدی (Aggregators)، همه آنها به کاربران اجازه می دهند تا از طریق قراردادهای هوشمند خود مستقیماً با یکدیگر معامله کنند بدون دخالت شخص ثالث. ابتدایی ترین صرافی های غیرمتمرکز Order Books از همان نوع دفترچه های سفارش که مشابه صرافی های متمرکز است استفاده می کردند.

 

 

انواع صرافی های غیر متمرکز

در این قسمت با سه نوع اصلی صرافی های غیر متمرکز به صورت کامل آشنا خواهیم شد اما قبل از آن باید این نکته را بدانید که مشاوره سرمایه گذاری ارز دیجیتال آرکاکوین برنامه ای ویژه در حوزه غیر متمرکز مالی در ارز های دیجیتال دارد و می تواند مشاورات بی نظیری در این زمینه خدمت شما عزیزان ارائه دهد تا بتوانید بهترین پروژه های ارز های دیجیتال را برای سرمایه گذاری انتخاب و با یک سرمایه گذاری پتانسیل بالا بتوانید کسب درآمد داشته باشید.

این فرصت استثنایی را دریابید و با مشاوان ما در تماس باشید. اکنون به معرفی انواع اصلی صرافی های غیر متمرکز می پردازیم:

• Auto Market Makers 

یک سیستم بازارساز خودکار (AMM) که بر قراردادهای هوشمند متکی است برای حل مشکل نقدینگی ایجاد شد. ایجاد این صرافی‌ها تا حدی الهام گرفته از نوشته های اصلی ویتالیک بوترین، بنیانگذار اتریوم در مورد صرافی‌های غیرمتمرکز نشات گرفته است، که نحوه انجام معاملات در بلاکچین را با استفاده از قراردادهای دارای توکن شرح می‌دهد.

AMM ها به خدمات مبتنی بر بلاک چین متکی هستند که اطلاعاتی را از صرافی ها و دیگر پلتفرم ها برای تعیین قیمت دارایی های معامله شده به نام اوراکل های بلاک چین ارائه می دهند. قراردادهای هوشمند این صرافی‌های غیرمتمرکز به جای تطبیق سفارش‌های خرید و فروش، از مجموعه‌هایی از دارایی‌های از پیش تأمین‌شده استفاده می‌کنند که به عنوان استخر نقدینگی شناخته می‌شوند.

استخرها توسط کاربران دیگری تامین می‌شوند که با انجام این کار مستحق دریافت کارمزد تراکنش‌هایی هستند که پروتکل برای اجرای معاملات روی آن جفت دریافت می‌کند. این ارائه دهندگان نقدینگی باید ارزشی معادل از هر دارایی را در جفت معاملاتی سپرده گذاری کنند تا سود دارایی های ارز دیجیتال خود را به دست آورند، فرآیندی که به عنوان استخراج نقدینگی شناخته می شود. اگر آنها تلاش کنند که یک دارایی بیش از دیگری سپرده گذاری کنند، قرارداد هوشمند پشت استخر معامله را باطل می کند.

استفاده از استخرهای نقدینگی به معامله‌گران اجازه می‌دهد تا سفارش‌ها را اجرا کنند یا به روشی بدون مجوز و بدون دخالت شخص ثالث یا سازمانی دولتی سود کسب کنند. این صرافی‌ها اغلب بر اساس میزان وجوه قفل شده در قراردادهای هوشمندشان به نام ارزش کل قفل شده (TVL) رتبه‌بندی می‌شوند، زیرا مدل AMM زمانی که نقدینگی کافی وجود ندارد یک جنبه منفی دارد و آن لغزش (slippage) است.

لغزش زمانی اتفاق می‌افتد که کمبود نقدینگی در پلتفرم باعث می‌شود خریدار قیمت‌های بالاتر از بازار را برای سفارش خود بپردازد و برای سفارش‌های بزرگ‌تر با لغزش بیشتری مواجه شوند. کمبود نقدینگی می‌تواند معامله‌گران ثروتمند را برای استفاده از این پلتفرم‌ها منصرف کند، زیرا سفارش‌های بزرگ احتمالاً بدون نقدینگی عمیق دچار لغزش خواهند شد.

ارائه دهندگان نقدینگی همچنین با خطرات مختلفی از جمله زیان دائمی روبرو هستند که نتیجه مستقیم سپرده گذاری دو دارایی برای یک جفت معاملاتی خاص است. زمانی که یکی از این دارایی ها نوسانات بیشتری نسبت به دیگری دارد، معاملات در صرافی های غیر متمرکز این دسته می تواند مقدار یک دارایی در استخر نقدینگی را کاهش دهد.

اگر قیمت دارایی با نوسان بالا افزایش یابد در حالی که مقدار نقدینگی نگهداری شده توسط ارائه دهندگان کم شود، ارائه دهندگان نقدینگی متحمل زیان دائمی می شوند. زیان ناپایدار است زیرا قیمت دارایی همچنان می تواند به سمت بالا حرکت کند و معاملات در صرافی می تواند نسبت جفت را متعادل کند. نسبت جفت، نسبت هر دارایی نگهداری شده در استخر نقدینگی را توصیف می کند. علاوه بر این، کارمزدهای جمع‌آوری‌شده از معاملات می‌تواند زیان را در طول زمان جبران کند.

 

• Order Books

این نوع از صرافی های غیر متمرکز که به اوردر بوکس ها معروف اند، سوابق تمام سفارش‌های باز برای خرید و فروش دارایی‌ها را برای جفت دارایی‌های خاص را جمع‌آوری می‌کنند. سفارش های خرید نشان می دهد که یک معامله گر مایل به خرید یا پیشنهاد برای یک دارایی با قیمتی خاص است، در حالی که سفارش های فروش نشان می دهد که یک معامله گر آماده است تا قیمت خاصی را برای دارایی مورد بررسی بفروشد یا درخواست کند. اختلاف بین این قیمت ها ویژگی های اصلی Order Books DEXs را تعیین می کند.

DEX های سفارشی دارای دو نوع هستند: Order Book های روی زنجیره و Order Book خارج از زنجیره. صرافی های غیر متمرکز که از که اوردر بوک استفاده می‌کنند، اغلب اطلاعات سفارش باز را در زنجیره نگه می‌دارند، در حالی که وجوه کاربران در کیف پول‌هایشان باقی می‌ماند.

این مبادلات ممکن است به معامله‌گران اجازه دهد تا با استفاده از وجوهی که از وام‌دهندگان در پلتفرم خود وام گرفته‌اند، از موقعیت‌های خود استفاده کنند. معاملات اهرمی پتانسیل درآمد یک معامله را افزایش می دهد، اما خطر لیکوئید شدن را نیز افزایش می دهد زیرا اندازه موقعیت را با وجوه قرض گرفته شده افزایش می دهد، که حتی اگر معامله گران شرط خود را از دست بدهند باید وجوه قرض گرفته شده بازپرداخت شوند.

با این حال، پلتفرم‌های DEX که دفترچه‌های سفارش خود را خارج از بلاک چین نگه می‌دارند، فقط معاملات را در بلاکچین انجام می‌دهند تا مزایای صرافی‌های متمرکز را برای معامله‌گران به ارمغان بیاورند. استفاده از Order Book های خارج از زنجیره به صرافی های غیر متمرکز کمک می کند تا هزینه ها را کاهش و سرعت را افزایش دهند تا تضمین کنند که معاملات با قیمت های مورد نظر کاربران انجام می شود و تأخیری در معاملات وجود نداشته باشد.

برای ارائه گزینه های معاملاتی اهرمی، این صرافی ها همچنین به کاربران اجازه می دهند وجوه خود را به سایر معامله گران قرض دهند. وجوه قرض گرفته شده در طول زمان سود و بهره دریافت می کنند و توسط مکانیسم liquidation صرافی تضمین می شوند، و تضمین می کند که وام دهندگان حتی اگر معامله گران شرط های خود را از دست بدهند، سود ها و بهره ها پرداخت می شوند.

ذکر این نکته ضروری است که صرافی های غیر متمرکز از نوع Order Books اغلب از مشکلات نقدینگی رنج می برند. از آنجایی که آنها اساساً با صرافی‌های متمرکز رقابت می‌کنند و به دلیل آنچه که برای انجام تراکنش‌های زنجیره‌ای پرداخت می‌شود، هزینه‌های اضافی را متحمل می‌شوند و با کمبود نقدینگی مواجه می‌شوند و دلیل دیگر مشکلات نقدینگی این است که معامله‌گران معمولاً به پلتفرم‌های متمرکز پایبند هستند و انتخاب اول آن ها CEX است.

در حالی که DEX ها با اوردر بوک های خارج از زنجیره این هزینه ها را کاهش می دهند، خطرات مربوط به قراردادهای هوشمند به دلیل نیاز به سپرده گذاری وجوه در آنها ایجاد می شود.

 

• DEX Aggregators

نوع تجمیع کنندگان نقدی (Aggregators) صرافی های غیر متمرکز از چندین پروتکل و مکانیسم مختلف برای حل مشکلات مرتبط با نقدینگی استفاده می کنند. این پلتفرم‌ها اساسا نقدینگی را از چندین DEX جمع‌آوری می‌کنند تا لغزش در سفارش‌های بزرگ را به حداقل برسانند، کارمزد سوآپ و قیمت توکن را بهینه کنند و بهترین قیمت ممکن را در کوتاه‌ترین زمان ممکن به معامله‌گران ارائه دهند.

محافظت از کاربران در برابر اثر قیمت گذاری و کاهش احتمال تراکنش های ناموفق دو هدف مهم دیگر نوع تجمیع کننده های DEXs است. برخی از تجمیع‌کننده‌های صرافی های غیر متمرکز نیز از نقدینگی پلتفرم‌های متمرکز استفاده می‌کنند تا تجربه بهتری را به کاربران ارائه دهند، در حالی که با استفاده از یکپارچگی با صرافی‌های متمرکز خاص، غیرقانونی باقی می‌مانند.

 

 

چرا صرافی های غیر متمرکز؟

صرافی های غیر متمرکز برای کسانی که در این حوزه فعالیت دارند نقش بسزایی دارند. حال صرافی های غیر متمرکز بستری معاملاتی هستند که بزرگترین مزیتشان مستقیم بودن و بی واسطه بودنشان است. صرافی های متمرکز می توانند دارایی و اطلاعات افراد را در سلطه خود قرار بگیرند و یا با هدفی در تراکنش هایشان دخالت و یا حتی حساب کاربریشان را مسدود کنند.

اگر بخواهیم سر منشا صرافی های غیر متمرکز را بیابیم می بینیم که این صرافی ها فقط در سالهای اخیر ظهور پیدا کرده اند که با هر آپدیت ، خود را متحول تر میکنند و البته که این صرافی ها در چند مدت اخیر رونق بسیاری پیدا کرده اند. این صرافی ها همان طور که اشاره کردیم و از اسمشان پیدا است برای حذف واسطه ها ، از بلاکچین و قرارداد های هوشمند استفاده میکنند.

معامله گران بدون نیاز به جا بجایی دارایی های خود به کیف پول صرافی های متمرکز میتوانند از داخل کیف پول خودشان از طریق صرافی های غیر متمرکز معامله کنند .

اصلی ترین ترس یک معامله گر امکان هک شدن دارایی هایش است ، اما اگر همین معاملات در صرافی های معتبر غیر متمرکز انجام شود ، دارایی ها مستقیم از کیف پول معامله گر خارج و واریز می شود ، بدون استفاده از نفر سوم یا واسطه و عملا اتفاق افتادن هک در این شرایط بسیار غیرممکن می باشد.

و آخرین نکته مهم هم در این باره این است که شما برای کار کردن با صرافی های غیر متمرکز دیگر نیازی نیست احراز هویت کنید و یا از طریق ایمیل وصل شوید ، تنها کاری که لازم است این است که شما کیف پول خود را به پنل صرافی عای غیر متمرکز وصل کنید. همین حس امنیت و حذف شدن واسطه از بزرگترین دلایل انتخاب صرافی های غیر متمرکز و ترجیح دادن آن ها نسبت به صرافی های متمرکز (CEXs) می باشد.

 

مزایای استفاده از صزافی های غیر متمرکز

معامله در صرافی های غیرمتمرکز می تواند گران باشد، به خصوص اگر کارمزد تراکنش های شبکه در هنگام انجام معاملات بالا باشد. با این وجود، استفاده از پلتفرم های DEX مزایای بی شماری دارد که در ادامه مهمترین آن ها را بر میشماریم:

• در دسترس بودن توکن (Token Availability)

صرافی‌های متمرکز باید به‌صورت جداگانه توکن‌ها را بررسی کنند و قبل از فهرست کردن، از مطابقت آنها با مقررات موجود اطمینان حاصل کنند. این در حالی است که صرافی‌های غیرمتمرکز می‌توانند شامل هر توکنی باشد که بر روی بلاکچین ساخته شده است، و به این معنی که پروژه‌های جدید احتمالاً قبل از در دسترس قرار گرفتن در همتایان متمرکز خود، در این صرافی‌ها فهرست می‌شوند.

در حالی که این می تواند به این معنی باشد که معامله گران می توانند در اولین فرصت ممکن به سریع ترین حالت ممکن در پروژه های مد نظرشان سرمایه گذاری کنند، همچنین به این معنی است که انواع کلاهبرداری ها در DEX لیست و شناسایی شده اند.

یکی از کلاهبرداری رایج rug pull می‌باشد که به عنوان یک اسکم خروجی است. rug pull زمانی اتفاق می‌افتد که تیم پشت پروژه، توکن‌هایی را که برای تامین نقدینگی استفاده می‌شود در استخرهای این صرافی‌ها هنگامی که قیمت آنها بالا می‌رود، تخلیه می‌کند و فروش سایر معاملات را غیرممکن می‌کند و به این طزیق دست به کلاهبرداری می زنند.

 

• ناشناس ماندن (Anonymity)

هنگامی که کاربران یک ارز دیجیتال را با ارز دیگری مبادله می کنند، ناشناس بودن آنها در صرافی های غیر متمرکز حفظ می شود. برخلاف صرافی‌های متمرکز، کاربران نیازی به گذراندن فرآیند شناسایی استاندارد به نام «مشتری خود را بشناسید» (KYC) ندارند. فرآیندهای KYC شامل جمع آوری اطلاعات شخصی معامله گران، از جمله نام قانونی کامل آنها و عکسی از مدرک شناسایی صادر شده توسط دولت است. در نتیجه، DEX ها تعداد زیادی از افرادی را که مایل به ناشناس ماندن در معاملات هستند را جذب می کنند.

 

• کاهش خطرات امنیتی (Reduce Security Risks)

کاربران باتجربه ارزهای دیجیتال با استفاده از صرافی های غیر متمرکز می توانند سرمایه خود را به بهترین شکل ممکن حفظ  کنند و خطر هک شدن را با استفاده از این صرافی ها به صورت فوق العاده ای کاهش دهند، زیرا این صرافی ها وجوه کاربران خود را کنترل نمی کنند. در عوض، معامله‌گران از وجوه خود محافظت می‌کنند و تنها زمانی با صرافی تعامل می‌کنند که بخواهند این کار را انجام دهند. در نتیجه اگر پلتفرم هک شود، تنها ارائه دهندگان نقدینگی ممکن است در خطر باشند.

 

• کاهش ریسک طرف معامله (Reduce Counterparty Risk)

ریسک طرف مقابل معامله زمانی اتفاق می‌افتد که طرف دیگر درگیر در معامله، بخشی از معامله را انجام ندهد و تعهدات قراردادی خود را نپذیرد. از آنجایی که صرافی های غیرمتمرکز بدون واسطه و بر اساس قراردادهای هوشمند کار می کنند، این ریسک حذف می شود.

برای اطمینان از اینکه هیچ خطر دیگری در هنگام استفاده از صرافی های غیر متمرکز وجود نخواهد داشت این است که کاربران می‌توانند به سرعت جستجوی وب انجام دهند تا دریابند آیا قراردادهای هوشمند صرافی حسابرسی شده‌اند یا خیر و می‌توانند بر اساس تجربه معامله‌گران دیگر در صرافی های غیر متمرکز تصمیم بگیرند.

 

 

کلام پایانی

نکته آخر این که صرافی های غیر متمرکز در حال پیرفت و تکامل هستند، بله درست فهمیدید این تمام ماجرای صرافی های غیر متمرکز نیست و DEXs هر روزه در حال پیشرفت و تکامل هستند و سعی بر این دارند نقاط قوت خود را قوی تر از گذشته و نقاط ضعف خود را به صورت کامل بر طرف سازند.

اگر شما هم می خواهید یک معامله با امنیت بالا و بدون دخالت شخص ثالث داشته باشید و از ویژگی های منحصر به فرد غیر متمرکز بودن استقاده کنید از صرافی های غیر متمرکز (DEXs) استفاده کنید تا علاوه بر امنیت بالا، تراکنشات خود را به سریع ترین حالت ممکنه انجام داده و به ثبت برسانید، اما حواستان باشد که از این نکته غافل گیر نشوید که کارمزد تراکش ها و معاملات در صرافی های غیر متمرکز در بهترین حالت بسیار بیشتر از یک صرافی متمرکز مانند بایننس است.

اما در صرافی های متمرکز امکان مسدودی کاربر برای صرافی وجود دارد، همچنین اگر اخبار مرتبط با ارز دیجیتال را دنبال کنید حتما متوجه شده اید که هک های زیادی در صرافی متمرکز گریبان کاربران را گرفته و تمامی سرمایه آن ها به باد رفته است، امیدواریم مقاله صرافی های غیر متمرکز برای شما مفید واقع شده باشد و جواب تمامی سوالات خود را در زابطه با DEXs را بدست آورده باشیم.

موفق و پیروز باشید.