دنیای کریپتوکارنسی پر از اصطلاحات و مفاهیم مختلف است که یک تریدر حرفهای به دانستن آنها برای موفقیت نیاز دارد. یکی از سوالاتی که ذهن معاملهگران را به خود مشغول میکند، این است که چگونه کوینها یا توکنها ارزشمند میشوند؟ چه راههایی برای بررسی یک کوین یا توکن مناسب برای سرمایهگذاری وجود دارد؟
توکنومیک یا همان اقتصاد توکنی مخفف عبارت Token Economics است؛ علمی که به بررسی و کشف دلایلی میپردازد که باعث ارزشمند شدن یک ارز دیجیتال میشود. در واقع، توکنومیکس یکی از روشهایی است که توسط معاملهگران و سرمایهگذاران بلندمدت مورد استفاده قرار میگیرد و ابعاد اقتصادی یک پروژه را در بازار رمزارزها بررسی میکند.
ما در این مقاله به توضیح توکنومیک و استفاده از آن را برای بررسی ارزش ارزهای دیجیتال میپردازیم.
توکنومیکس چیست؟
Tokenomics مفهوم مهمی است که باید هنگام تصمیمگیری برای سرمایهگذاری در نظر گرفت؛ زیرا در نهایت پروژهای که دارای انگیزههای هوشمندانه و طراحی شده برای خرید و نگهداری توکنها برای مدت طولانی است، نسبت به پروژهای که هنوز طراحی نشدهاست، بیشتر دوام میآورد و عملکرد بهتری دارد. یک پلتفرم خوب سرمایهگذاران را جذب خود میکند و به مرور زمان سرمایهگذاران جدید به پروژه هجوم میآورند، که این اتفاق باعث افزایش قیمتها میشود.
در نتیجه، اعضای بنیانگذار و توسعهدهندگان هنگام راهاندازی یک پروژه، برای جذب سرمایهگذاری و موفقیت آن، باید توکنومیک ارز دیجیتال مورد نظر خود را به دقت در نظر بگیرند. توکنومیک، مجموعهای از «توکن» و «اقتصاد» است، بررسی این موارد یک ارز دیجیتال خاص را برای سرمایهگذاران ارزشمند و جالب میکند. این بررسی شامل همه چیز میشود، از عرضه توکن و نحوه صدور آن گرفته تا مواردی مانند مزایایی که دارد.
Tokenomix انقلابی را در امور مالی شرکتها و بازارهای سرمایه رهبری میکند. توکنومیکس در حال بازکردن دنیای جدید از داراییهای بلاکچین و ارائه آن از طریق بهترین شیوههای مالی سنتی و قراردادهای هوشمند است.
هدف توکنومیکس و دلیل اهمیت آن چیست؟
بررسی توکنومیکس جزء تحلیلهای بنیادی است. معمولا معاملهگران زمانی در بازار کریپتوکارنسی متوجه تغییرات بازار میشوند که برای مثال یک دارایی رشد قیمتی خود را کرده و دیگر برای خرید آن دیر شده است. بنابراین، با بررسی توکنومیکس یک توکن پروژه دیفای یا یک کوین شبکه بلاک چین یا هر دارایی دیگری، میتوانیم ارزش و یا قیمت نزدیک به واقعیت آن را محاسبه کنیم. همچنین، فاکتورهای تاثیرگذار بر قیمت آن دارایی و پتانسیل رشد قیمت آنرا مورد ارزیابی قرار میدهیم.
توکنومیک یا توکنومیکس (Tokenomics) چیست؟
معاملهگران پس از بررسی اقتصاد توکنی یک ارز دیجیتال از اطلاعات زیر آگاه میشوند:
- میزان محبوبیت رمز ارز مورد نظر با بررسی میزان عرضه توکن
- آگاهی از قیمت واقعی ارز دیجیتال
- احتمالات موجود در ارتباط با میزان رشد رمز ارز مورد نظر
میتوان گفت ما با کمک توکنومیک به درک بهتری از روند عملکرد و آینده دارایی مورد نظر میرسیم؛ که این امر باعث فعالیت بهتر و سودمندتر در دنیای کریپتوکارنسی میشود.
توکنومیکس در تعیین ارزش ارزهای دیجیتال
Tokenomics به عنوان راهنمایی برای درک میزان ارزش یک دارایی در آینده مفید است. برای مثال بسیاری از افراد که تازه وارد دنیای کریپتو شدهاند، به چیزی شبیه به این فکر میکنند: «اگر این کوین به اندازه بیتکوین ارزشمند شود، روزی…» در حالیکه در واقعیت ممکن است چنین چیزی هرگز امکانپذیر نباشد. دو کوین بیتکوین و ترون را در نظر بگیرید. آیا ممکن است ترون به با ارزشترین دارایی ترید شده در تاریخ جهان تبدیل شود، چقدر احتمال دارد این اتفاق بیفتد؟
متغیرهای موثر بر توکنومیکس
در این بخش متغیرهای اصلی که توسعهدهندگان با تغییر آنها بر توکنومیکس اثر میگذارند، را بررسی میکنیم.
استخراج و سرمایهگذاری
استخراج برای بلاکچینهای لایه پایه، مانند اتریوم 1.0 و بیتکوین، انگیزه اصلی برای یک شبکه غیرمتمرکز از رایانهها برای اعتبارسنجی تراکنشها است. توکنهای جدید به کسانی داده میشود که قدرت محاسباتی خود را صرف کشف بلوکهای جدید، پر کردن آنها با دادهها و افزودن آنها به بلاکچین میکنند.
بازده
پلتفرمهای مالی غیرمتمرکز بازدهی بالایی را برای تشویق مردم به خرید توکنها ارائه میدهند. توکنها در استخرهای نقدینگی سهام قرار میگیرند. استخرهای عظیمی از ارزهای دیجیتال که به صرافیهای غیرمتمرکز و پلتفرمهای وامدهی قدرت میدهند.
سوزاندن توکن
برخی از بلاکچینها یا پروتکلها توکن ها را میسوزانند یعنی به طور دائم آنها را از دور خارج میکنند تا عرضه کوینهای در گردش را کاهش دهند. طبق قوانین عرضه و تقاضا، کاهش عرضه توکن باید به حمایت از قیمت آن کمک کند، زیرا توکنهای باقیمانده در گردش کمیابتر میشوند. در آگوست 2021، اتریوم شروع به سوزاندن بخشی از توکنهای ارسال شده به عنوان کارمزد تراکنش به جای ارسال آنها به ماینرها کرد.
مشوقهای DeFi
پلتفرمهای مالی غیرمتمرکز (DeFi) به کاربران برای قفل کردن توکنهای خود در استخرهای نقدینگی یا استخرهای سهام، خدمات میدهند. این فرآیند بر عرضه در گردش یک توکن تأثیر میگذارد و حتی فشار فروش را کاهش میدهد.
جنبههای تکنیکی
تفاوتهای فنی منحصر به فرد، به متمایز شدن کریپتو کمک میکند. پروتکل بیتکوین تقریباً هر چهار سال یکبار تحت رویدادی به نام نصفشدن قرار میگیرد و تعداد BTCهای جدید ایجاد شده با هر بلوک به نصف کاهش مییابد. این مکانیسم نصف شدن، کاهش تورم بیتکوین در طول زمان را تضمین میکند. در حالیکه، سهام ETH باعث افزایش تعداد توکنهای ETH غیرفعال میشود. وقتی ETH بیشتری توسط سهامداران قفل شود، توکنهای کمتری وارد بازار میشوند؛ در نتیجه، کاهش عرضه در بازار میتواند تاثیر مثبتی بر قیمت ETH بگذارد.
منابع محدود در مقابل منابع نامحدود
Tokenomics حداکثر عرضه یک توکن را تعیین میکند. به عنوان مثال، توکنومیک بیت کوین گفته است که هرگز نمیتوان بیش از 21 میلیون کوین استخراج کرد و انتظار میرود آخرین کوین در حدود سال 2140 وارد گردش مالی شود. در مقابل، اتریوم محدودیتی ندارد، اگرچه انتشار آن در هر سال محدود است. مقدار پروژههای NFT (توکن غیرقابل تعویض) بسیار کم است و برخی از مجموعهها ممکن است تنها یک NFT را بسازند.
تخصیص توکن و دورههای سرمایهگذاری
برخی از پروژههای رمزنگاری توزیع دقیق توکنها را به خود اختصاص میدهند. تعداد مشخصی از توکنها برای سرمایهگذاران یا توسعهدهندگان مخاطرهآمیز رزرو میشود، اما نکته مهم این است که آنها میتوانند توکنها را تنها پس از یک زمان مشخص بفروشند. در حالت ایدهآل، تیم پروژه سیستمی را پیادهسازی میکند که در آن توکنها به گونهای توزیع میشوند که تأثیر آن بر عرضه در گردش و قیمت توکن تا حد امکان کاهش یابد.
در نتیجه میتوان گفت فاکتورهای مهمی که در توکنومیکس یک پروژه باید مورد توجه قرار بگیرند، عبارتند از:
- نرخ عرضه کنترلشده و تدریجی
- ایجاد انگیزه اقتصادی مناسب برای هولدرها
- توزیع عادلانه توکنها
- داشتن کاربرد واقعی در محیط خود
- نرخ تورم کنترل شده
- داشتن شبکه توکن قابل استفاده برای طیف وسیعی از مردم
بررسی توکنومیکس بیتکوین
تعداد کل ارزهای بیتکوین از پیش برنامهریزیشده و 21 میلیون واحد است. بیتکوین با روش استخراج ارز دیجیتال ایجاد و وارد گردش مالی میشود. یعنی با تولید هر بلوک بیتکوین که به صورت میانگین 10 دقیقه زمان میبرد، مقداری بیتکوین تولید و وارد بازار میشود. این پاداش در هر 210000 بلوک به نصف کاهش مییابد. بنابراین، هر چهار سال یکبار پاداش ماینرها و میزان بیتکوین ورودی به بازار، نصف میشود.
به فرآیند نصف شدن پاداش استخراج در هر چهارسال، هاوینگ بیتکوین میگویند. از 3 ژانویه 2009، زمانی که اولین بلوک در شبکه بیتکوین ایجاد شد، پاداش ماینرها سه بار تغییر کرده و از 50 بیتکوین به 25 و سپس به 12.5 و نهایتا به 6.25 رسیدهاست.
چگونگی تصمیمگیری در حوزه توکنومیک
تصمیمهای مربوط به اقتصاد توکنها در سطح پروتکل گرفته میشود و توکنومیکها به وسیله توسعهدهندگان بنیانگذار آن، در کد رایانهای یک ارز دیجیتال ساخته میشوند. قبل از اینکه یک ارز دیجیتال منتشر شود توکنومیک آن در یک کاغذ سفید نشان داده میشود که حکم سند را دارد. این سند عملکرد آن و هر فناوری زیربنایی را توضیح میدهد.
آینده توکنومیکس
توکنومیکس از زمان پیدایش شبکه بیتکوین در سال ۲۰۰۹ به طور قابل توجهی تکامل یافته است. توسعهدهندگان مدلهای مختلفی از توکنومیکس را در طول این سالها بررسی کردند و با موفقیتها و شکستهای مختلفی روبرو شدهاند. برای مثال مدل توکنومیکس بیتکوین هنوز پابرجاست و در طول زمان بسیار موفق بودهاست؛ اما بعضی از پروژههای ارزهای دیجیتال مانند لونا به خاطر توکنومیکس نامناسب از بین رفتند.
نکته قابل توجه اینکه توکنسازی داراییهای سنتی میتواند باعث ایجاد نوآوریهای جدیدی در توکنومیکس در آینده شود.
جمعبندی
اصطلاح توکنومیکس یکی از مفاهیمی است که برای ورود به دنیای ارزهای دیجیتال باید آن را به خوبی درک کنید. یک معاملهگر حرفهای باید توکنومیکس را با استفاده از سایر ابزارهای تحلیلی ترکیب کند. تا بتواند آینده یک پروژه و قیمت یک توکن را به طور دقیقتری پیشبینی کند. در این روش با استفاده از فاکتورهایی مانند بررسی میزان تورم، عرضه و تقاضا و… بر روی ابعاد اقتصادی توکن تمرکز میکنند و در نتیجه میتوانند ارزش و قیمت واقعی یک توکن یا کوین را تخمین بزنند. معاملهگران بر اساس این موارد تصمیمهای سرمایهگذاری خود را میگیرند.
سوالات متداول
کاربرد توکنومیکس چیست؟
توکنومیکس یکی از فاکتورهای مهم در تحلیل بنیادی یا فاندامنتال پروژههای کریپتویی است. فاکتورهای موثر در توکنومیک به شما کمک میکنند تا بفهمید که آیا یک رمزارز درست ارزشگذاریشده یا نه و اینکه در آینده چقدر پتانسیل رشد دارد؟
چرا توکنومیکس (Tokenomics) اهمیت دارد؟
طراحی توکنومیکس در پروژههای کریپتویی ضروری است. زیرا ارزیابی توکنومیک پروژه برای سرمایهگذاران، معاملهگران و ذینفعان قبل از تصمیمگیری مهم است. همچنین، به تیم توسعه کمک میکند تا از ورود بازیگران مخرب جلوگیری کرده و محیط قوی و مبتنی بر اعتماد بسازند.
عوامل موثر بر توکنومیکس چیست؟
این عوامل عبارتند از: صدور، ویژگیها و کاربرد، توزیع، عرضه، تقاضا، وستینگ (Vesting)، تخصیص و توزیع، تورمزا بودن یا نبودن، برنامه آزادسازی و غیره.
