شبکه کاردانو آماده هارد فورک دیگری با نام Vasil است. جدیدترین هارد فورک کاردانو یک به روز رسانی بزرگ برای اعمال تغییرات گسترده زیر ساختی در بلاکچین کاردانو محسوب میشود.
در هارد فورک کاردانو که Vasil نامیده می شود با بهبود زیرساخت قراردادهای هوشمند، انعطاف پذیری ایجاد اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز افزایش پیدا می‌کند. در طرف دیگر با افزایش مقیاس پذیری شبکه، ظرفیت آن نسبت به وضعیت فعلی دو برابر خواهد شد.
به طور خلاصه این هارد فورک کاردانو بسیاری از مشکلات فعلی این بلاکچین محبوب را حل خواهد کرد اما زمان اجرای این هارد فورک هنوز مشخص نیست. در ادامه این مقاله همراه آرکاکوین بمانید.
تاریخچه کاردانو و ویژگی های آن
قبل از پرداختن به موضوع اصلی یعنی هارد فورک کاردانو بیایید ابتدا به صورت خلاصه با تاریخچه و ویژگی های اصلی بلاکچین کاردانو آشنا شویم.
توسعه این پلتفرم در سال 2015 شروع شد و در سال 2017 توسط چارلز هاسکینسون، یکی از بنیان‌گذاران اتریوم، معرفی شد.
هاسکینسون به دلیل اختلاف با یکی دیگر از بنیان‌گذاران اتریوم، ویتالیک بوترین، از تیم اتریوم جدا شد. بعد از جدا شدن از اتریوم، او IOHK را که یک شرکت مهندسی در زمینه بلاکچین است پدید آورد. مأموریت اصلی این شرکت توسعه پلتفرم کاردانو بود و نام این بلاکچین از نام گرلامو کاردانو و نام ارز دیجیتال آن یعنی ADA از نام Ada Lovelace گرفته شده است.
ویژگی های کاردانو
بر خلاف بیشتر ارزهای دیجیتال، کاردانو وایت پیپر ندارد و به جای آن از اصول طراحی خاصی برای غلبه بر مشکلاتی که دیگر ارزهای دیجیتال با آنها مواجه می‌شوند استفاده می‌کند. در این پلتفرم ، ADA بر روی لایه حل فصل قرار دارد. این لایه شبیه به بیت‌کوین است و تراکنش‌ها را پیگیری می‌کند.
این لایه‌ها باعث میشود تعداد تراکنش‌های ممکن در هر ثانیه توسط کاردانو از هر رمزارز دیگری بیشتر شود. این لایه‌ها به کاردانو اجازه می‌دهد تا 65000 تراکنش را در هر ثانیه پردازش کند.کاردانو خدمات مالی غیرمتمرکز را اجرا می کند.این خدمات فعال‌سازی قراردادهای هوشمند و توانایی ایجاد برنامه‌های غیرمتمرکز می‌باشد که پس از هارد فورک کاردانو بسیار دقیق و با سرعت بالا انجام می پذیرد.
هارد فورک کاردانو یک ادای احترام و بهینه سازی مورد انتظار!
اول از همه باید ببینیم نام هارد فورک کاردانو از کجا نشات می‌گیرد. نام Vasil برای ادای احترام به یکی از دوستان Charles Hoskinson انتخاب شده است. دوست او یعنی Vasil Stoyanov Davov یکی از سفیران جهانی کاردانو بود که در دسامبر سال 2021 فوت کرد.
با این که انتخاب نام Vasil برای هارد فورک کاردانو سنت انتخاب اسامی شخصیت‌های علمی را شکست اما این نام یک ادای احترام ویژه به Vasil بود. آقای Vasil اتخاذ پروژه کاردانو را در سطح جهانی تبلیغ کرد.
البته جدای روش نام گذاری هارد فورک کاردانو، بهبود‌های دیگری نیز بر روی شبکه کاردانو انجام شده است که کمتر در مورد آن صحبت میشود. در هارد فورک Vasil بهبود‌های زیادی بر روی عملکرد شبکه و افزایش ظرفیت تعداد کاربران فعال آن اعمال شده است که تاثیر مثبتی در رشد و گسترش کاردانو تا الان داشته است.
چرا هاردفورک کاردانو حائز اهمیت است؟
همانطور که احتمالا می‌دانید، از زمان فعال شدن پلتفرم قراردادهای هوشمند کاردانو و قابلیت ایجاد توکن‌های مثلی و غیرمثلی (NFT) و امکان توسعه اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز، فعالیت و کاربری شبکه چند برابر شده است. البته برای درک این اطلاعات نیازی به حدس و گمان نیست بلکه با ارزیابی داده‌های درون زنجیره‌ای بلاکچین کاردانو می‌توان به راحتی از میزان فعالیت کاربران آن در قبل و بعد از معرفی قراردادهای هوشمند آگاه شد.
با در نظر گرفتن این مسئله، توسعه دهندگان بلاکچین کاردانو در اندیشه کاهش هزینه‌های نگهداری و در عین حال افزایش مقیاس پذیری شبکه بودند. در این سناریو، هارد فورک کاردانو یک گام بزرگ رو به جلو برای کل اکوسیستم کاردانو و حل مشکلاتی که اشاره کردیم به شمار می‌رود.
فاز‌های توسعه شبکه کاردانو به دوره‌های مختلفی تقسیم میشود که طبق گفته توسعه دهندگان این بلاکچین، هارد فورک کاردانو در دوره GoGuen اجرا شده است. پس از آن، توسعه دهندگان اجازه آغاز کار بر روی دوره بعدی توسعه کاردانو با نام Basho را خواهند داشت.
دوره Basho شاهد افزایش دو برابری مقیاس‌پذیری زنجیره و جانبی کردن بسیاری از عملکرد‌ها و ظرفیت‌های درون زنجیره‌ای کاردانو شده است که در نهایت باعث افزایش ظرفیت و مقیاس پذیری شبکه شده است.
در ادامه مقاله همراه ما باشید تا بررسی کنیم که هارد فورک کاردانو، دقیقا سبب چه بهبود و بهینه سازی‌هایی شده است، لازم به ذکر است همه بهبودهایی که هارد فورک کاردانو به جامعه و اکوسیستم این بلاکچین اهدا کرده است خواهیم پرداخت.
پنج بهبود اساسی هاردفورک کاردانو
هاردفورک کاردانو در زمینه های مختلفی سبب بهبود بلاکچین و شبکه آن شده است که در ادامه به مهم ترین آن ها خواهیم پرداخت،خوب است بدانیم که بلاکچین کاردانو یکی از بهترین شبکه ها برای معامله کردن و خرید و فروش NFT هاست که اخیرا به یکی از بزرگترین ترندها در صنعت ارزهای دیجیتال تبدیل شده است و بسیاری از مخاطبان را به سمت خود جذب کرده است.
برای آشنایی با NFT ها و خرید و فروش آن ها می توانید از مقاله مرتبط به آن در سایت آرکاکوین استفاده کنید.
بهبود پخش شدن اطلاعات در شبکه
یکی از مهم‌ترین بهبودهایی که هارد فورک کاردانو در Vasil در پی داشته است را می‌توان در سیستم پخش تراکنش و بلاک‌ها در داخل شبکه مشاهده کرد. در شبکه‌های بلاکچینی یکی از مهم‌ترین چالش‌های آنها در رشد شبکه است. هر چه شبکه بزرگ‌تر شود، غیرمتمرکز سازی آن نیز افزایش پیدا می‌کند اما در طرف دیگر شبکه‌های بزرگ برای پخش کردن و رواج اطلاعات به همه نود‌های شبکه با توجه به مکانیزم اجماع زمان بیشتری نیاز خواهند داشت.
در این چالش، نه تنها مکانیزم اجماع تراکنش دچار تاخیر خواهد شد بلکه از این درگاه می‌توان برای حمله به شبکه استفاده کرد. بازیگران مخرب ثانویه می‌توانند شبکه را به صورت موقت یا دائم متوقف کنند. آسیب‌های وارده به شبکه از این روش چنان خطرناک است که بسیاری از کارشناسان به شبکه‌های بزرگ با مقیاس پذیری بالا بیشتر مظنون هستند تا شبکه‌های با استفاده کمتر و اندازه کوچک‌تر.
در این چالش، اولین خط دفاعی شبکه برای مقابله با تهدیدات امنیتی کاهش مدت زمان انتشار اطلاعات است تا این سیستم عملکرد بهتری از خود ارائه دهد. این مورد دقیقا در هارد فورک کاردانو و برای بلاکچین آن پرداخته شده است.
به خاطر داشته باشید که با رواج قراردادهای هوشمند و محبوبیت این بلاکچین، شبکه کاردانو از نظر حجم و اندازه رشد قابل توجهی را تجربه کرده است. با افزایش فعالیت شبکه، اطلاعات بیشتری نیز در داخل آن تولید میشود که باید در سراسر شبکه منتقل شوند. این چرخه پهنای باند زیادی از شبکه مصرف می‌کند.
پهنای باند همیشه محدود است و باید در شبکه‌های بلاکچینی از آن به خوبی استفاده شود. از این رو، برای بهبود ظرفیت و عملکرد شبکه و میزان مصرف منابع آن، هارد فورک کاردانو یک بهبود را با نام Diffusion Pipelining فعال کرده است.
برای رسیدن به چنین مدت زمانی، مکانیزم خط لوله انتشار، بلاک‌های زنجیره را قبل از این که کاملا تایید اعتبار شوند انتشار می‌دهد. این موضوع مدت زمان مورد نیاز برای تایید اعتبار یک بلاک توسط یک نود و انتشار آن تا تایید توسط نود دیگر را همپوشانی می‌کند.
در این روش پخش اطلاعات به صورت ناهمگام و با توجه به Validation رخ می‌دهد. این رویکرد دو مزیت عمده دارد:
1:بلاک‌های زنجیره با سرعت بیشتری در مدت زمان کوتاه‌تری تایید اعتبار منتشر می‌شوند.
2:شبکه بلاک جدید و بلاک قبلی آن را شناسایی می‌کند که پیوسته به حفظ امنیت و اصلاح زنجیره بلاک‌ها ختم میشود.
این موضوع باعث پرهیز از حملات DDOS یا انواع حملات مرتبط با تقسیم شبکه توسط بازیگران مخرب درون آن خواهد شد.
این مسئله زمانی برای ما بیشتر شفاف میشود که بدانیم شبکه ارتباطی کاردانو چگونه کار می‌کند. به طور کلی این سیستم از دو بخش عمده تشکیل شده است:
سیستم اول نشات گرفته از پروتکل Gossip است که امکان استفاده بهینه از منابع شبکه را فراهم می‌کند. این بخش به صورت ویژه بر روی تکنولوژی‌هایی مانند TCP و HTTP استوار است و از تکنیک‌هایی مانند CBOR برای انتقال داده‌ها استفاده می‌کند.
سیستم دوم نیز از مجموعه‌ای از پروتکل‌های کوچک‌تر تشکیل شده که در کنار یک دیگر برای انجام وظایف ارتباطی متفاوت همکاری می‌کنند. این پروتکل‌ها علاوه‌بر استفاده از بهینه‌ترین روش ممکن برای ارتباطات، مسئولیت‌های مهم دیگری مانند یافتن همتا (Peer)، حفظ ارتباطات و وظایف همگام سازی شبکه را بر دوش دارند.
بهبود اسکریپت Plutus با هارد فورک کاردانو
بهبود دیگری که در هارد فورک کاردانو انجام شده است در زبان برنامه نویسی Plutus و پلتفرم قرارداد هوشمند کاردانو رخ می‌دهد. با این بهبود هارد فورک کاردانو، توسعه دهندگان اکنون می‌توانند اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز را با سرعت بیشتر و به شکل کارآمدتری ایجاد کنند.
به لطف هارد فورک Vasil و بهینه سازی‌های صورت گرفته در پلتفرم قرارداد هوشمند کاردانو، اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز اکنون در بستر این بلاکچین به صورت کارآمد و بهینه‌تری اجرا می‌شوند. البته نباید اضافه شدن Primitive را به نسخه دوم زبان Plutus فراموش کنیم. این موضوع به توسعه دهندگان کمک می‌کند تا از حداکثر مزایای مدل EUTXO بلاکچین کاردانو بهره ببرند.
پروپزال‌های بهبود کاردانو یا CPI برای Pluto
همه پیشنهاد‌های ارائه شده برای بهبود Plutus در قالب CIP یا پروپزال‌های بهبود کاردانو ثبت می‌شوند. CIP در واقع مستندات فنی هستند که بهبود‌های تکنیکال معرفی شده در شبکه کاردانو را به شکل شفاف توضیح داده و انگیزه، اهداف و رویکرد آن را توصیف می‌کنند. در کل هدف اصلی CIP تکامل اکوسیستم کاردانو است.
برای درک بهتر CIP در اکوسیستم کاردانو، آن را مانند BIP در بلاکچین بیت‌کوین در نظر بگیرید. البته اتریوم نیز از سیستم مشابهی با نام EIP برای پروپزال‌های بهبود خود استفاده می‌کند.
خلاصه کلام این که CIP در شبکه کاردانو به صورت عمومی توسط همه مورد بحث و گفتگو قرار می‌گیرد، هدف این بحث و گفتگو‌ها اغلب مشخص کردن ابعاد و چارچوب CIP و دریافت تاییدیه و در نهایت پیاده شدن آن در پروژه رسمی به عنوان بخشی از شبکه است. البته قبل از الحاق آن به پروژه کاردانو مورد تست و صیغل قرار خواهند گرفت.
توسعه دهندگان همه پروپزال‌های ارائه شده را در وبسایت کاردانو به صورت عمومی ارائه کرده‌اند. در این بخش توسعه دهندگان می‌توانند علاوه‌بر مشارکت در توسعه CIP در بازبینی و بررسی سایر پروپزال‌ها و پروژه‌های ثبت شده نیز فعالیت داشته باشند.
پروپزال‌های CIP برای بهبود Plutus
-
اضافه شدن ورودی‌های مرجع (CIP-31)
در این به روز رسانی امکان اشتراک گذاری درون زنجیره‌ای (On-chain) داده‌ها فراهم میشود. قبلا داده‌ها بر روی خروجی تراکنش‌ها حمل می‌شد و تنها از این روش امکان ذخیره سازی و ارائه دسترسی اطلاعات بر روی بلاکچین فراهم می‌شد. به همین دلیل برای دسترسی به این داده‌ها، شما باید از خروجی تراکنش برای دریافت داده‌ها استفاده می‌کردید. این موضوع نیازمند باز تولید خروجی مصرف شده بود.
اما در پروپزال CIP-31 در شبکه کاردانو، توسعه دهندگان اجازه دارند تا برای دریافت داده‌ها بدون دردسر درخواست‌های خود را Query کنند. این رویکرد دسترسی به داده‌های ذخیره شده بر روی بلاکچین کاردانو را بدون نیاز به صرف کردن یا باز خلق UTXO فراهم می‌کند. به روز رسانی CIP-31 برای اوراکل‌ها در انتقال داده‌های ارزشمند بسیار مفید و کاربردی است.
-
اضافه کردن داده‌های آنلاین (CIP-32)
انتقال داده‌ها یک فرآیند از پیش پیوست شده به خروجی شبکه در قالب Hash است. با پیاده سازی داده‌های خطی (inline)، توسعه دهندگان اکنون می‌توانند داده‌ها را اسکریپت کرده و به صورت مستقیم به جای استفاده از Hash، پیوست کنند. این رویکرد استفاده از داده‌ها را آسان می‌کند و کاربر می‌تواند داده‌های نهایی را به جای جایگزین Hash آن مشاهده کند.
-
سه پیاده سازی اسکریپت مرجع (CIP-33)
در Alonzo، زمانی که Spending در اسکریپت Plutus خروجی تراکنش را قفل می‌کند، اسکریپت مورد نظر باید در تراکنش مکانیزم Spending قرار گیرد. این موضوع نه تنها اندازه نهایی اسکریپت را افزایش می‌دهد بلکه در فرآیند پردازش آن تاخیر‌های زیادی را ایجاد می‌کند.
به روز رسانی اسکریپت مرجع به توسعه دهندگان اجازه می‌دهد تا بدون اضافه کردن Spending در هر تراکنش، عملکرد اسکریپت را بنویسند. این موضوع حجم تراکنش را به شکل چشم‌گیری کاهش می‌دهد که به دنبال آن عملکرد اجرایی افزایش و هزینه اجرای اسکرییپت (چرا که اجرای اسکریپت فقط یکبار پرداخت میشود) نیز کاهش پیدا می‌کند.
لازم به ذکر است که مشاوره سرمایه گذاری در بازار های مالی مختلف یک اصل مهم به حساب می آید و کاربرانی که به این حوزه علاقه مند هستند از مشاوره سرمایه گذاری به طور قطع استفاده می کنند و تیم مشاوره سرمایه گذاری ارز دیجیتال آرکاکوین نیز با پستیبانی بی نظیر خود در کنار شما عزیزان است.
بهبود کریپتوگرافی (Cryptography)
علاوه‌بر بهبودهایی که در پلتفرم قرارداد هوشمند کاردانو اعمال شده است، ما شاهد افزایش کریپتوگرافی اولیه کاردانو هستیم که گزینه‌های همکاری بین بلاکچینی با سایرین را فراهم می‌کند.
یکی از نمونه‌های بهبود رمزنگاری در هارد فورک کاردانو را در فعال شدن عملکرد‌های ویژه‌ای که امکان استفاده از ECDSA (نوعی الگوریتم تایید امضای دیجیتال) را با کانفیگ Secp256k1 (که در بیت کوین نیز استفاده میشود) می‌بینیم. این موضوع امضای دیجیتال قراردادهای هوشمند Plutus را تحقق می‌بخشد.
در مثالی دیگر، تیم توسعه کاردانو تصمیم گرفته است تا از حالت پیشرفته دیگر بلاکچین بیت‌کوین در اکوسیستم کاردانو استفاده کند. این سیستم Schnorr نام دارد. با رسیدن Schnorr به بلاکچین کاردانو، این شبکه نه تنها پیشرفت زیادی کرده است بلکه عملیات‌های رمزنگاری آن نیز ایمن‌تر و بهینه شده است.
اما مزایای آن به اینجا ختم نمی‌شود، با پیاده شدن این سیستم و برقرار شدن هارد فورک کاردانو، شبکه آن می‌تواند از طریق پل‌ها (Bridge) با شبکه‌های دیگر مانند بیت کوین یا اتریوم بدون نیاز به زیر ساخت‌های پیچیده یا اعمال تغییرات عمده در ساختار کریپتوگرافیک آن، ارتباط برقرار کند.
برای کسب اطلاعات بیشتر در این باره می توانید از وب سایت crypto-news-flash دیدن بفرمایید و با تمامی مزایای بررسی شده در این مقاله به صورت جامع آشنا شوید.
بهبود مدیریت تضمین قراردادهای هوشمند با هارد فورک کاردانو
بهبود دیگری که در هارد فورک کاردانو با نام Vasil مشاهده می‌کنیم در سیستم تضمین مورد استفاده در Plutus V2 است. این بهبود تحت پروپزالی با نام CIP-40 که به عنوان تنظیم تضمین اسکریپت شناخته میشود پیاده شده است. در این سیستم تضمین، نه تنها تایید تراکنش‌ها بهبود یافته است بلکه مشکلات فعلی اسکریپت‌های plutus V1 نیز در نسخه دوم این پلتفرم رفع شده‌اند.
قبل از هارد فورک کاردانو، مقدار وثیقه قرارداد‌ها 150% کارمزد تراکنش بود و هیچ تغییری در UTXO (خروجی خرج نشده تراکنش) صورت نمی‌گرفت. این بدان معناست اگر اسکریپت اپلیکیشن غیرمتمرکز (DApp) در فاز دوم تایید اعتبار با مشکل مواجه می‌شد، کاربر احتمالا همه دارایی‌های ذخیره شده در UTXO انتخابی برای وثیقه را از دست می‌داد. این موضوع یک باگ غیرقابل پذیرش بود.
اما پس از هارد فورک کاردانو، توسعه دهندگان توانایی تعیین یک تغییر آدرس را برای اسکریپت‌های وثیقه را دارند. در این حالت اگر اسکریپت در فاز دوم تایید با مشکل مواجه شود، فقط مقدار وثیقه برداشت خواهد شد و باقیمانده دارایی‌ها به آدرس صرافی ارسال میشود.
و در آخر، سیستم VRF نیز از بهینه سازی‌های هارد فورک کاردانو بی‌نصیب نمانده است. VRF یک تابع مقدار تصادفی قابل تایید در مکانیزم Ouroboros است. قبل از هارد فورک کاردانو، فرآیند تایید بلاک نیازمند دو تابع VRF در هر عنصر شبکه بود. با اعمال هارد فورک Vasil، یکی از این ویژگی‌ها باطل خواهد شد و مکانیزم تایید بلاک فقط به یک تابع VRF تکیه خواهد کرد. این موضوع سرعت همگام سازی شبکه و تایید بلاک‌ها را افزایش می‌دهد.
کاربران پس از اعمال هارد فورک کاردانو، بدون مشکلات امنیتی شاهد افزایش عملکرد شبکه هستند.
ارزش سرمایه گذاری در vasil چقدر است؟
همانطور که با یکدیگر تمامی ویژگی های این هاردفورک را تا به اینجا در این مقاله مرور کرده ایم می توان گفت ارزش سرمایه گذاری در آن بسیار زیاد می باشد و این هاردفورک در حال رقم زدن آینده ی بازار های غیر متمرکز است ،تیم مشاوره سرمایه‌گذاری آرکاکوین با تلاش بی وقفه و بروز کردن اطلاعات خود در تمامی زمینه های سرمایه گذاری در خدمت شما سرمایه گذاران عزیز بازار ارزهای دیجیتال است تا به صورت تخصصی در زمینه ارزهای دیجیتال،هاردفورک واسیل و الباقی هاردفورک ها،بازار NFT ها و جهان بی کران متاورس بهترین مشاوره سرمایه گذاری را در اختیارتان قرار دهد تا بتوانید با استفاده از مشاوره سرمایه گذاری آرکاکوین بهترین سود ها را کسب کنید.
سخن پایانی
تمامی تلاش‌هایی که بر روی هارد فورک Vasil در شبکه کاردانو صورت گرفته است، سبب آن شده است که این هاردفورک یکی از بهترین و مطرح ترین هارد فورک های حال حاضر دنیا قلمداد شود و سبب افزایش کارایی کلی شبکه کاردانو شود، همچنین تمامی ویژگی های بلاکچین کاردانو را همانگونه که در این مقاله به آن اشاره کرده ایم را بهبود بخشیده است.
آقای Charles Hoskinson گفته است که کاربران شبکه کاردانو از به وقوع پیوستن این هارد فورک بسیار رضایت مند هستند و بعد ار انجام این هارد فورک تعداد کاربران شبکه کاردانو روز به روز در حال افزایش می باشد.
در کشور عزیزمان نیز کاردانو یکی از پرطرفدارترین ارزهای دیجیتال است و هاردفورک Vasil آینده بازارهای غیرمتمرکز را رقم خواهد زد و سبب پیشرفتی شگرف در بازارهای NFT ها و متاورس شده است. امیدواریم از مطالعه این مقاله نهایت استفاده را ببرید.
پیروز و سربلند باشید.
سوالات پر تکرار درباره هاردفورک کاردانو
1. هارد فورک کاردانو (Vasil) چیست؟
این هارد فورک یک به روز رسانی بزرگ برای اعمال تغییرات بزرگ زیرساختی است. این هارد فورک کاردانو با بهبود زیرساخت قراردادهای هوشمند آن، انعطاف پذیری ایجاد اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز افزایش پیدا می‌کند.
2. چرا به هارد فورک Vasil در شبکه کاردانو نیاز است؟
در شبکه‌های بلاکچینی یکی از مهم‌ترین چالش‌های آنها در رشد شبکه است. هر چه شبکه بزرگ‌تر شود، غیرمتمرکز سازی آن نیز افزایش پیدا می‌کند اما در طرف دیگر شبکه‌های بزرگ برای پخش کردن و رواج اطلاعات به همه نود‌های شبکه با توجه به مکانیزم اجماع زمان بیشتری نیاز خواهند داشت. هدف هارد فورک Vasil بهینه ساختن مکانیزم‌های اجماع شبکه و سرعت انتشار داده‌ها است.
3. نام هارد فورک کاردانو از کجا نشات می‌گیرد؟
نام Vasil برای ادای احترام به یکی از دوستان Charles Hoskinson انتخاب شده است. دوست او یعنی Vasil Stoyanov Davov یکی از سفیران جهانی کاردانو بود که در دسامبر سال 2021 فوت کرد.
