پل کراس چین چیست؟ معرفی کامل پل‌های کراس چین

آیا تا به حال فکر کرده‌اید که چگونه ارزهای دیجیتال به‌صورت یکپارچه بین شبکه‌های مختلف بلاکچین انتقال می‌یابند؟ برای پاسخ به این پرسش، باید با مفهوم پل‌ها در دنیای کریپتو آشنا باشید. اگر به‌تازگی با ارزهای دیجیتال آشنا شده‌اید یا می‌خواهید با عملکرد پل کراس چین آشنا شوید، در این مقاله مفهوم پل‌ها، کاربرد آنها و چگونگی انجام تراکنش‌های کراس چین ارائه می‌شوند. با ما همراه باشید.

پل کراس چین در کریپتو چیست؟

پل کراس چین (Cross chain bridge) یا پل بین بلاکچین، نقش بسیار مهمی در اکوسیستم بلاکچین داشته و سبب تسهیل انتقال یکپارچه بین دارایی‌ها و داده‌ها بین شبکه‌های مختلف بلاکچین می‌شود. این پل‌ها با گسترش تعامل‌پذیری و گسترش استخرهای نقدینگی، به‌دنبال ارتقای تجربه کاربر و هموار کردن مسیر برای برنامه‌های غیر متمرکز و راهکارهای مالی نوآورانه هستند. آنها نوعی رابط هستند و امکان انتقال دارایی‌های دیجیتال نظیرتوکن‌های ERC-20 وتوکن‌های غیر قابل تعویض (NTFها) را در شبکه‌های مختلف مهیا می‌کنند. این قابلیت موجب می‌شود تا کاربران از مزیت‌های چندین شبکه بلاکچین بهره ببرند و بتوانند از فرصت‌های سواپ توکن، استیکینگ و مشارکت در اکوسیستم‌های مختلف، استفاده ‌کنند.

متنوع سازی و مدیریت ریسک، جزو مزیت‌های دیگر استفاده از پل کراس چین محسوب‌ می‌شود. کاربران می‌توانند در سرمایه‌گذاری خود با جابجایی دارایی‌ها در میان چین‌های مختلف تنوع ایجاد کنند و اتکای خود را به یک بلاکچین، کاهش دهند. همچنین، این پل‌ها با تضمین انتقال امن، موجب کاهش ریسک می‌شوند. اساساً پل کراس چین نقش بسیار مهمی در فضای کریپتو داشته و سبب گسترش پذیرش فناوری بلاکچین و تضمین قابلیت تعامل‌پذیری می‌شود. صرف‌نظر از وجود بایننس اسمارت چین، آوالانچ یا پالیگون، این پل‌ها موجب انتقال امن دارایی‌های بومی و گسترش فضای کراس چین می‌شوند. با ارائه نوآوری‌هایی مانند پل آوالانچ-اتریوم و پل سیناپس (Synapse)، گستره بلاکچین به‌طور مستمر در حال ارتقا است.

پل کراس چین چگونه کار می‌کند؟

پل‌های کریپتو موجب می‌شوند تا کاربران دو بلاکچین را به‌هم متصل کنند به‌نحوی که آنها از یک ارز در بلاکچینی استفاده ‌کنند که غالباً تنها ارز دیگری را می‌پذیرد. به‌طور مثال، فرض کنید که شما بیت کوین دارید اما می‌خواهید از یک پروژه اتریومی استفاده ‌کنید. با اینکه که بیت کوین‌های زیادی دارید، بلاک‌چین‌های بیت کوین و اتریوم، پروتکل‌ها و قوانین کاملاً متفاوتی دارند. پل‌های کریپتو امکان دسترسی به تعداد معادل اتریوم را فراهم می‌کنند.

انجام این کار نیازمند پروتکل‌های پیامرسانی خاصی است که طی آن توکن‌ها از یک بلاکچین به بلاکچین دیگر ارسال می‌شوند. این روند غالباً به‌وسیله اوراکل های غیر متمرکز انجام شده که ورودی را از یک چین گرفته و آن را به چین دیگر هدایت می‌کنند و امکان جابجایی دارایی‌ها در کل شبکه‌ها فراهم می‌شود. پل کراس چین به‌جای آنکه واقعاً بیت کوین شما را از بلاکچین بیت کوین به بلاکچین اتریوم منتقل کند، توکن‌هایی را ایجاد می‌کند که نماینده بیت کوین شما بوده و در شبکه اتریوم قابل استفاده هستند. پل از طریق قراردادهای هوشمند که قابلیت ردیابی تمامی تراکنش‌ها را دارند، واسطی برای هر دو بلاکچین است، در نتیجه هیچ توکنی از دست نرفته و یا دو بار هزینه نمی‌شود.

انواع پل‌های کراس چین کریپتو

پل‌های معروف کراس چین، شکل‌های مختلفی دارند که هر یک برای حل چالش‌ها و الزامات خاصی طراحی‌شده‌اند.

پل‌های قفل و انتشار

پل‌های قفل و می‌نت، توکن‌ها را از بلاکچین مبدا قفل کرده و غالباً از قرارداد هوشمند استفاده می‌کنند. هنگامی که این فرآیند تایید شود، مقدار یکسانی ازتوکن‌ها در بلاکچین مقصد، انتشار (مینت) می‌یابند. این روش موجب می‌شود تا کل عرضه توکن‌ها در هر دو بلاکچین، ثابت باشد. امکان ارزیابی و راستی آزمایی این روش به‌سادگی امکان‌پذیر است و به‌طور گسترده برای انتقال استیبل کوین ها یا دارایی‌های دیگر استفاده می‌شود.

پل‌های انتشار و سوزاندن

پل‌های انتشار و سوزاندن، با سوزاندن یا تخریب توکن‌ها در چین مقصد عمل کرده و موجب بلااستفاده شدن این توکن‌ها می‌شوند. به‌طور مشابه، تعداد توکن‌های یکسانی در چین مبدا، منتشر می‌شوند. با این روش، امکان بازگرداندن توکن‌ها به‌حالت اصلی و سپس استفاده مجدد از آنها در چین مبدا وجود دارد. همچنین یکپارچگی کل عرضه توکن‌ها حفظ می‌شود.

پل‌های قفل و آزادسازی

این پل‌ها، سازوکار متفاوتی دارند. در این پل‌ها، توکن‌ها در چین مبدا قفل شده و سپس در چین مقصد، آزاد می‌شوند. مالکیت توکن منتقل می‌شود اما کل عرضه توکن‌ها همچنان بدون تغییر باقی می‌ماند. این روش، به‌دلیل پرهیز از پیچیدگی‌های فرآیندهای انتشار و سوزاندن، کارایی زیادی دارد. همچنین از آنجایی که گام‌های تراکنش کمتری دارد، سرعت بیشتری داشته و برای سناریوهایی که در آنها جابجایی سریع دارایی‌ها بین چین‌ها بدون انتشار یا سوزاندن حیاتی است، گزینه بسیار مناسبی است.

پل‌های توکن قابل‌برنامه‌ریزی

این پل کراس چین بسیار کاربردی قابلیت مدیریت انواع دارایی‌ها از جمله توکن‌های بومی، اپلیکیشن‌های غیر متمرکز (dApps)، توکن‌های غیر قابل تعویض (NFTها) و سایر توکن‌های قابل‌برنامه‌ریزی را دارد. این پل‌ها باعث افزایش انعطاف پذیری و سازگاری شده و امکان انتقال دارایی‌های پیچیده مانند dApps و قراردادهای هوشمند را می‌دهد. این پل‌ها کاربرد زیادی برای پلتفرم‌هایی دارند که از عملیات پیچیده مانند پلتفرم‌های گیمینگ در حالتی که انتقال دارایی‌های درون بازی (مانند NFTها) در بلاکچین ها یا پلتفرم‌های DeFi ضروری باشد، پشتیبانی می‌کنند.

پل‌های متحد

پل‌های متحد (Federated Bridges)، متکی بر گروهی از ولیدیتورها یا گره‌هایی هستند که تراکنش‌های کراس چین را تایید می‌کنند. ولیدیتورها عموماً از رمزهای اختصاصی در ولت چند امضایی پل، نگهداری می‌کنند. پل‌های متحد زمان تراکنش کمتری داشته و مقیاس‌پذیری بیشتری دارند. با وجود این، متمرکز ساختن این پل‌ها نسبت به سایر انواع پل‌ها ضروری است. این پل‌ها عموماً در بلاکچین های مشترک یا در مواردی که کلیه گروه‌ها در شبکه، شناخته شده و قابل‌اعتماد باشند، استفاده می‌شوند.

اهمیت پل کراس چین در Web3.0

پل کراس چین با توجه به‌دلایل زیر، اهمیت بسیار زیادی در Web3.0 دارد.

نقش محوری در اکوسیستم Web3.0

پل‌های کراس چین، نقش بسیار مهمی در اکوسیستم Web3.0 داشته و قابلیت برطرف کردن چالش کلیدی ارتباط درون بلاکچین را دارند. این موضوع سبب تسهیل انتقال یکنواخت دارایی‌ها در میان چندین شبکه بلاکچین می‌شود.

ارتقای تعامل‌ پذیری

پل‌های کراس چین با ایجاد ارتباط میان بلاکچین های مختلف سبب افزایش تعامل‌پذیری می‌شوند. این پل‌ها امکان سواپ های کراس چین شامل توکن‌های ERC-20 و NFT ها را بین شبکه‌های گوناگون بلاکچین می‌دهند.

گسترش فرصت‌های کاربران

این قابلیت ارتباطی موجب ایجاد فرصت‌های جدید شده و کاربران می‌توانند در اکوسیستم‌های مختلف با یکدیگر تعامل کرده و از برنامه‌های غیر متمرکز در چندین پلتفرم بلاکچین استفاده ‌کنند.

متنوع سازی و مدیریت ریسک

پل کراس چین، مزیت‌های بسیار زیادی در متنوع سازی و مدیریت ریسک دارد. کاربران می‌توانند سرمایه‌های خود را در چندین چین توزیع کرده و به طیف گسترده‌ای از قابلیت‌ها دسترسی داشته و در نهایت، ریسک‌های سرمایه‌گذاری خود به‌دلیل اتکا به یک شبکه بلاکچین را کاهش دهند.

بهینه سازی بازدهی سبد سرمایه‌گذاری

این استراتژی نه‌تنها موجب ارتقای بازدهی سبد سرمایه‌گذاری شده، بلکه سپری در برابر چالش‌های احتمالی بی‌ثباتی یک بلاکچین محسوب‌ می‌شود.

معروف‌ترین پل‌های کراس چین کریپتو

در این بخش، به مطرح‌ترین پل‌های کراس چین موجود در بازار کریپتو اشاره می‌کنیم.

پل آوالانچ

پل کراس چین آوالانچ در اکوسیستم آوالانچ، نقش بسیار مهمی با امکان انتقال دارایی بین چین‌ها و به‌خصوص بین C-chain آوالانچ، بیت کوین، اتریوم و سایر چین‌های داخلی ایفا می‌کند. این پل که در گذشته پل آوالانچ-اتریوم (AEB) نامیده می‌شد، باعث کاهش هزینه‌های انتقال کاربران شده و تراکنش‌های کراس چین را مقرون به صرفه می‌کند. همچنین این پل، اولویت بندی را بر امنیت داده و باعث تضمین انتقال امن دارایی می‌گردد. از طرفی تجربه کاربران نیز ارتقا یافته و می‌توان نسبت به استفاده از یک پل کارآمد، اطمینان داشت.

پل سیناپس

پل کراس چین سیناپس ، به‌عنوان یک پل جدید شناخته شده که نقش بسیار مهمی در تحقق قابلیت تعامل‌پذیری کراس چین در حوزه امور مالی غیر متمرکز (DeFi) دارد. پشتیبانی از چندین شبکه بلاکچین نظیر آوالانچ، اتریوم، بایننس اسمارت چین و پالیگون موجب می‌شود تا پل سیناپس، گزینه مطمئنی برای انتقال طیف گسترده‌ای از توکن های ارز دیجیتال در این پلتفرم‌ها باشد.

این پل دارایی‌های بومی کاربران را در چین مبدا قفل کرده و تعداد یکسانی از این توکن ها را در چین مقصد صادر می‌کند تا امکان انتقال امن و قابل‌اعتماد مهیا شود. پل سیناپس با طراحی کاربر محور و ویژگی‌های امنیتی گسترده، تحول بزرگی را در فضای DeFi رقم زده و امکان تعامل‌پذیری گسترده را مهیا کرده است.

پل آربیتروم

پل آربیتروم، یک پل کراس چین اختصاصی است که شبکه اتریوم را به شبکه آربیتروم متصل می‌کند. از مزیت‌های این پل در شبکه آربیتروم، می‌توان به افزایش مقیاس‌پذیری، کاهش هزینه‌های تراکنش و بالا رفتن سرعت تراکنش اشاره کرد. ویژگی منحصربه‌فرد پل آربیتروم، طبقه بندی آن به‌صورت یک پل مطمئن است که به ولیدیتورها یا متصدیان قابل‌اعتماد جهت انتقال دارایی بین چین‌ها متکی است. این رویکرد، بیشترین امنیت را با قابلیت‌های کاهش ریسک ارائه کرده و گزینه بهینه‌ای برای کاربرانی است که به‌دنبال یک راهکار پل کراس چین کارآمد هستند.

پل توکن پرتال

پل توکن پرتال که پیشتر با نام وام هول (کرم چاله) شناخته می‌شود، ابزاری بسیار حیاتی در اکوسیستم بلاکچین است و امکان انتقال یکپارچه دارایی‌های دیجیتال در میان انواع شبکه‌های بلاکچین مانند سولانا، اتریوم، BNB Chain، پالیگون و آوالانچ را مهیا می‌کند. کاربران با این پل می‌توانند به انواع اپلیکیشن‌های غیر متمرکز (dApps) دسترسی داشته و به فرصت‌های غیر متمرکز تازه‌ای دست پیدا کنند. کاربران با این پل می‌توانند انواع دارایی‌های دیجیتال نظیر ارزهای دیجیتال، NFT ها و سایر دارایی‌های توکنیزه شده را انتقال دهند.

رابطه ارزهای دیجیتال و پل کراس چین چیست؟

پل‌های کراس چین می‌توانند امکان انتقال بین شبکه‌های مختلف بلاکچین را فراهم کرده و موجب قابلیت تعامل‌پذیری گسترده شود. این پل‌ها از انواع ارزهای دیجیتال مانند سولانا، اتریوم، BNB Chain، پالیگون و آوالانچ پشتیبانی و بسیاری از کوین های دیگر، پشتیبانی می‌کنند.

هدف پل کراس چین، غلبه بر محدودیت‌های یک بلاکچین و ارتقای تجربه کلی کاربران است. کاربران با ایجاد پل میان شبکه‌های مختلف بلاکچین، می‌توانند دارایی‌های دیجیتال خود نظیر ارزهای دیجیتال و NFT ها را به‌سادگی در این شبکه‌ها، جابه‌جا کنند.

یکی از مفاهیم کلیدی در رویکرد پل کراس چین، ایجاد توکن های معادل در بلاکچین مقصد است. هنگامی که یک کاربر دارایی را از یک بلاکچین به بلاکچین دیگر انتقال می‌دهد، توکن معادل که نماینده دارایی اصلی است، در بلاکچین مقصد ایجاد می‌شود. بدین ترتیب، انتقال یکپارچه دارایی‌ها با حفظ ارزش و خصوصیات آنها، محقق می‌شود.

امنیت پل کراس چین

همان طور که در این مقاله اشاره شد، پل کراس چین، اهمیت حیاتی در اکوسیستم بلاکچین و ارزهای دیجیتال دارد، اما مسئله امنیت این پل‌ها با توجه به ریسک‌های ذاتی مرتبط با انتقال دارایی‌های دیجیتال در بلاکچین های مختلف، نگران کننده است. این روش ارتباطی با آسیب‌هایی در بخش‌های مختلف خود مواجه است.

طراحان و توسعه دهندگان پل‌های بلاکچین از معیارهای مختلفی جهت بهبود امنیت و کاهش ریسک هک شدن استفاده می‌کنند. به‌طور مثال، استخرهای نقدینگی قابلیت جمع کردن حجم انبوهی از دارایی‌ها را در هر بلاکچین به‌منظور پشتیبانی از فرآیند انتقال دارد و ریسک کمبود نقدینگی را به حداقل می‌رساند. از طرفی، قابلیت سوزاندن / انتشار نیز معیار دیگری است که امکان انتشار و سوزاندن دارایی به‌صورت کنترل شده را مهیا کرده و سبب تسهیل انتقال امن بین شبکه‌های بلاکچین می‌شود.

با این حال، باید به ریسک‌های دیگری همچون اختلالات احتمالی در کدهای قرارداد هوشمند پل، اطمینان در خصوص عملکرد اپراتورهای پل و عدم تطابق احتمالی بین بلاکچین های مبدا و مقصد توجه کرد.

هک‌های مهم پل کراس چین در سال 2022

پل‌های کراس چین با وجود اهمیتی که در Web3. و اکوسیستم DeFi دارند، اما در برابر تهدیدات امنیتی مصون نیستند. بروز چندین مورد هک، نشان دهنده لزوم توجه زیاد به امنیت آنها است.

مطابق شکل بالا، هک پل رونین (Ronin) که در سال 2022 رخ داد، سنگین‌ترین زیان را برای اکوسیستم Axie Infinity و کاربران آن، به‌دنبال داشته است. در طی این حمله، مقدار قابل توجهی اتریوم و USDC به‌طور غیر قانونی جابه‌جا شد. آنچه باعث نگرانی بیشتر در مورد این هک شده‌است، مشارکت گروه لازاروس کره شمالی است. این گروه که یکی از بدنام‌ترین گروه‌ها در حوزه جاسوسی سایبری است، چندین حمله سایبری پردامنه را در فضای کریپتو انجام داده است. آنها در تهاجم خود، توانستند به رمزهای اختصاصی پل Ronin دسترسی پیدا کرده و سرمایه‌های کاربران را به‌صورت غیر قانونی دست‌کاری و جابه‌جا کنند. این رویداد گویای آن است که حتی پروژه‌های شناخته شده با مجموعه بزرگی از کاربران، در برابر حملات سایبری پیچیده، آسیب‌پذیر هستند.

سخن پایانی

پل کراس چین، یک رابط دیجیتال است که باعث تسهیل تعامل‌پذیری بین شبکه‌های مختلف بلاکچین می‌شود. پل‌های کراس چین، نقش بسیار مهمی جهت ایجاد برنامه‌های غیر متمرکز پیشرفته برای اهدافی همچون سواپ های یکپارچه توکن، استیکینگ و ایجاد نقدینگی دارند. البته علی رغم کارایی بسیار زیاد این ابزار مهم در دنیای کریپتو، لازم است تا تمامی کارشناسان به‌دنبال ارائه راهکارهایی جامع جهت ارتقای امنیت پل‌های کراس چین باشند تا دیگر شواهد حوادث زیانبار گذشته نباشیم.

سوالات متداول

پل کراس چین چیست؟

فناوری پل کراس چین، به معنای قابلیت انتقال داده ها و توکن ها بین بلاکچین های مختلف است. در حال حاضر، اکوسیستم Web3 در حال تبدیل شدن به فناوری مولتی چین است و اکوسیستم dApp در صدها بلاکچین و شبکه های لایه 2 وجود دارند که نشان دهنده اهمیت پل های کراس چین هستند.

فایده پل کراس چین چیست؟

فناوری کراس چین، موجب می شوند تا شبکه های مختلف بلاکچین با یکدیگر ارتباط برقرار کرده و دارایی ها و داده ها را بین چین ها منتقل کنند. در واقع، می توان دارایی های نگهداری شده در یک بلاکچین را به بلاکچین دیگر منتقل کرد تا ارزش و کارایی آنها افزایش یابد.

آیا آینده کراس چین درخشان است؟

قابلیت تعامل‌پذیری بلاکچین، موضوعی بسیار فراتر از یک ارتقای فناورانه است. این قابلیت، نقطه عطفی است که می تواند تاثیر معناداری در آینده بلاکچین، کریپتو و فناوری Web3.0 داشته باشد. بسیاری از افراد و کسب و کارها می توانند از فرصت های موجود در این پارادایم جدید استفاده کنند.

آیا پل های کراس چین امن هستند؟

برای اطمینان از امنیت پل های کراس چین، باید به مواردی همچون متوازن کردن امنیت، اعتماد و انعطاف پذیری فکر کرد. همچنین آسیب های قراردادهای هوشمند به عنوان بنیان پل های کریپتو، باید مورد توجه قرار گیرند. تراکم شبکه، تغییرات قانونی و ریسک های نقدینگی و مهم تر از همه، امکان هک شدن پل های کراس چین، جزو دیگر چالش های این ابزار پرکاربرد در فضای کریپتو محسوب می شوند.