سرعت گردش پول (Velocity) در ارز دیجیتال چیست؟

سرعت گردش پول (Velocity)، یکی از مفاهیم مهم در زمینه ارزش توکن‌های ارزهای دیجیتال محسوب‌ می‌شود. با وجود اهمیت این مفهوم، ارزیابی‌های چندانی پیرامون آن در فضای کریپتو انجام نشده است. عوامل ساختاری قابل توجهی جهت تعیین میزان سرعت جابجایی پول نقش دارند که در این مقاله، هر کدام از آنها را به‌طور مجزا بررسی می‌کنیم. همچنین تأثیر فناوری، نوع بازار و سایر مولفه‌های مالی را نسبت به این مفهوم ارزیابی خواهیم کرد. با ما همراه باشید.

سرعت گردش پول چیست؟

سرعت گردش پول (Velocity)، یکی از مولفه‌های مهم رابطه بین تغییرات تأمین پول و تورم محسوب ‌می‌شود. همچنین می‌توان از این مفهوم جهت ارائه برآوردی کلی از ارزش ارزهای دیجیتال استفاده‌ کرد. سرعت گردش پول و در نتیجه ارزش ارزهای دیجیتال در بلند مدت، تحت‌تأثیر تغییرات عرضه، سرمایه کاربران، هزینه فرصت و اعتبار اکوسیستم‌های بلاکچین قرار دارد. عوامل شکلی و ساختاری قابل توجه و مؤثری در افزایش و کاهش سرعت گردش پول وجود دارند که در این مقاله بررسی خواهند شد.

معادله مبادله

یکی از اصلی‌ترین روش‌های ارزش‌گذاری ارزهای دیجیتال، استفاده از معادله مبادله و احتساب ارزهای دیجیتال به‌صورت نوعی پول است. اگر بلاکچین‌ها به‌عنوان یک اکوسیستم و توکن‌ها نیز ارز بومی این اکوسیستم در نظر گرفته شوند، می‌توان ارزش یک ارز دیجیتال را با استفاده از معادله مبادله تعیین کرد:

در این رابطه:

M: کل پول عرضه شده در گردش در اقتصاد است.

V: سرعت گردش پول (Velocity) یک دارایی دیجیتال است.

P: قیمت منبع دیجیتال ارائه ‌شده.

Q: مقدار منبع دیجیتال ارائه ‌شده.

می‌توان اطلاعات میزان عرضه پول، سطح قیمت‌ها و مخارج را از منابع اقتصادی واقعی تعیین کرد و در نتیجه، سرعت گردش پول را با توجه به این متغیرها، به‌دست‌ آورد. با این حال، تعیین سطح قیمت و مخارج در اقتصاد بلاکچین دشوار است، زیرا موارد کاربردی محدوده و داده‌ها در دسترس نیستند. در نتیجه، تعیین سرعت گردش پول ارزهای دیجیتال دشوار بوده و همین امر، سبب مشکل شدن ارزش‌گذاری آنها می‌شود.

رابطه سرعت گردش پول (Velocity) و ارزش توکن

با توجه به رابطه بالا و انجام چند مرحله عملیات ریاضی، می‌توان مشاهده کرد که سرعت گردش پول، ارتباط معکوس با ارزش توکن دارد؛ یعنی هر چه قدر مردم توکن را در مدت طولانی‌تری نگهداری کنند، قیمت آن توکن نیز افزایش خواهد یافت. به‌طور مثال، اگر کل مقدار تراکنش یک فعالیت اقتصادی در یک سال 100 میلیارد دلار باشد و کوین‌ها 10 بار در بازه یک ساله گردش کنند، در این صورت ارزش جمعی کوین ها، 10 میلیارد دلار خواهد بود. اگر تعداد گردش کوین ها 100 مرتبه باشد، ارزش کلی کوین ها 1 میلیارد دلار خواهد بود. این مثال نشان دهنده اهمیت بسیار زیاد شناخت و محاسبه سرعت گردش پول در کلیه توکن‌های ارز دیجیتال است.

عوامل افزایش سرعت گردش پول

سرعت، معیاری برای تعیین میزان جابه‌جایی پول در اقتصاد است و بر حسب علاقه مردم به نگهداری از پول، تعیین می‌شود. هر گونه اصطکاک در فاکتورهای اقتصادی، موجب می‌شود تا مردم احساس کنند که باید از پول خود جهت انجام تراکنش نگهداری کنند که این امر سبب کاهش سرعت گردش پول (Velocity) می‌شود. می‌توان این مسئله را با استفاده از فناوری‌هایی مانند پرداخت‌های الکترونیک و ایجاد بازارهای شفاف و با نقدینگی بالا و کارمزد پایین، برطرف کرد. برخی دیگر از عواملی که می‌توانند سبب افزایش سرعت گردش پول شوند عبارتند از:

• سهم نیروی کار در مشاغل غیر کشاورزی
• نسبت ارز به پول
• نسبت کل دارایی‌های مالی غیر بانکی به‌کل دارایی‌های مالی
• ثبات اقتصادی
• رتبه بندی اعتباری دولت
• پرداخت‌های الکترونیک / ATMها
• کارمزدهای کمتر تراکنش‌ها
• افزایش نقدینگی بازار
• اینترنت

تأثیر عرضه پول بر سرعت پول

کاهش سرعت گردش پول ، اساساً ناشی از افزایش سریع عرضه و چاپ پول است. اقتصاد، وابستگی زیادی به سیاست‌های پولی داشته و در بسیاری از موارد، دولت‌ها مجبور به چاپ و توزیع پول می‌شوند. سرعت گردش پول، نتیجه تعادل میان عرضه پول و میزان فعالیت اقتصادی است.

تأثیر عرضه پول بر سرعت گردش پول (آمریکا / داده‌های فدرال رزرو)

تأثیر پایین بودن سرعت گردش پول (Velocity)

با توجه به معادله ارائه ‌شده در بخش‌های قبل، در نگاه اول به نظر می‌رسد که حداقل شدن سرعت یک توکن، سبب افزایش معنادار ارزش آن می‌شود. باید توجه داشت که علاوه بر سرعت، حجم معاملاتی نیز اهمیت دارد؛ به‌نحوی که در یک اقتصاد سالم، باید سطح مشخصی از جابجایی پول صورت گیرد. به‌طور مثال، می‌توان به عرضه پول M1 (نقد شونده‌ترین بخش موجودی پول) در آمریکا، در طی 60 سال اخیر اشاره کرد. می‌توان شاهد نوعی همبستگی مستقیم میان رکود (به‌طور مثال بحران مالی سال 2008) و کاهش سرعت گردش پول (Velocity) بود. اگر کلیه سرمایه‌گذاران بازار ارز دیجیتال توکن‌های خود را نگهداری کنند و هیچ کاربری معامله نکند، در این صورت حجم معامله دچار فروپاشی شده و در نتیجه قیمت هر کوین نیز به‌دلیل عدم وجود تقاضا، به‌شدت افت می‌کند.

اطلاعات فدرال رزرو، سرعت گردش پول M1، 20 اکتبر 2017؛ https://fred.stlouisfed.org/series/M1V,

عوامل تنظیم سرعت گردش پول (Velocity)

می‌توان در سازوکارهای اقتصادی توکن، از اهرم‌های زیادی جهت تنظیم سرعت گردش پول استفاده‌کرد. به‌طور مثال می‌توان کاربران و سرمایه‌گذاران را تشویق کرد تا توکن‌های خود را برای مدتی طولانی، نگهداری کنند. از طرفی اگر آنها توکن‌های خود را می‌فروختند و در توکن دیگری سرمایه‌گذاری می‌کردند، شاید بازده بیشتری دریافت می‌کردند. اگر هزینه سود سیستم فراتر از هزینه نگهداری نباشد، سیستم احتمالاً با مشکلاتی جهت جذب سرمایه‌گذار و پذیرش گسترده، مواجه می‌شود. محتمل‌ترین عوامل تغییر دهنده سرعت گردش پول (Velocity) عبارتند از:

مکانیزم تقسیم سود

مکانیزم تقسیم سود هنگامی رخ می‌دهد که هولدرهای توکن بابت انجام کار در شبکه، سود دریافت کنند. این رویکرد سبب تشویق و ایجاد انگیزه در کاربران جهت خرید و نگهداری از توکن‌های بیشتر شده و در نهایت، باعث کاهش سرعت گردش پول می‌شود. در واقع اگر قیمت بازار توکن کاهش یابد، بازده حاصل از تقسیم سود آن افزایش می‌یابد. اگر بازده بیش از حد بالا رود، مشارکت کنندگان بازار که به‌دنبال سود هستند، اقدام به خرید و نگهداری از توکن‌ها می‌کنند که این امر سبب افزایش قیمت و کاهش سرعت می‌شود.

اجرای استیکینگ در پروتکل

اجرای استیکینگ سبب کاهش سرعت گردش پول می‌شود، زیرا در این روش، توکن در مدت زمان مشخصی، قفل شده و امکان معامله آنها وجود ندارد. هر چه مدت زمان استیکینگ طولانی‌تر شود، سرعت گردش پول نیز به‌طور معنادار کاهش می‌یابد.

مکانیزم گسترش یوتیلیتی شبکه

در صورتی که تعداد مشخصی از توکن‌ها وجود داشته ‌باشند، در این صورت آنها به درصد مشخصی از شبکه، دسترسی دارند. در صورت افزایش ظرفیت مطلق شبکه، میزان یوتیلیتی هر توکن نیز افزایش می‌یابد.

کلام پایانی

سرعت گردش پول هر توکن ارز دیجیتال، موضوع پیچیده‌ای است که اطلاعات کمی پیرامون وجود دارد. با این حال، در ازای هر گونه سرمایه‌گذاری در توکن ها، شناخت تأثیرات بلند مدت سرعت گردش پول اهمیت بیشتری می‌یابد. عوامل زیادی در تعیین میزان سرعت گردش پول نقش دارند که در این مقاله به مهمترین موارد اشاره شد.

سوالات متداول

چرا سرعت گردش پول (Velocity) در حال کاهش است؟

سرعت عرضه پول M1 به سرعت از زمان رکود سال 2008 در آمریکا و بر اساس اطلاعات و آمار فدرال رزرو، در حال کاهش است. بیشتر این میزان کاهش ناشی از تغییرات جمعیتی و تاثیر رکود بزرگ در دهه های گذشته است. بسیاری از نیروهای کار وارد بازنشستگی شده و ثروت بسیاری از خانوارها نیز کاهش قابل توجهی یافته است. بنابراین بسیاری از مصرف کنندگان به دنبال صرفه جویی بیشتر هستند. از عوامل دیگر می توان به شیوع همه گیری کرونا در سال 2020، و مقررات مالی فدرال اشاره کرد.

سرعت گردش پول، چه مولفه ای را اندازه می گیرد؟

سرعت گردش پول (Velocity) ، جابجایی پول در یک اقتصاد را برآورد می کند، به عبارت دیگر تعداد دفعات جابجایی پول در طی یک سال، اندازه گیری می شود. سرعت بالای گردش پول، نشان دهنده اقتصادی پویا با فعالیت های اقتصادی گسترده است و سرعت پایین گردش پول، نشان دهنده بی میلی عمومی به صرف پول توسط مردم است.

چگونه می توان سرعت گردش پول (Velocity) را محاسبه کرد؟

سرعت گردش پول با تقسیم تولید ناخالص ملی یک کشور بر کل منابع پولی آن، سنجیده می شود. می توان در این محاسبه، از منبع پول M1 شامل ارزهای فیزیکی، سپرده های نقدشونده و سایر منابع نقد شونده دیگر استفاده کرد و یا می توان از منبع M2 شامل سپرده های پس انداز و صندوق های نقد شونده بازار استفاده کرد.

منظور از سرعت گردش پول در بیت کوین چیست؟

سرعت، معیار میزان گردش واحد ها در شبکه است و با تقسیم حجم تراکنش های آنچین (بر حسب دلار آمریکا) به ارزش بازار سنجیده می شود.